Bebeğiniz veya çocuğunuzda bu gibi durumlarla karşılaşıldığında bilinçli bir şekilde davranmanız, paniğe kapılmamanız ve her şeyden önce bebeğinizin sağlığını düşünmeniz gerekir. Emsey Hospital Dermatoloji Uzmanı Uzm. Dr. Serpil Özyılmaz, bebeklerin ciltlerinin hassas olduğunu belirterek anne babaların dikkatli olmaları gerektiğinin üzerinde duruyor.
Atopik dermatit
Hastalığın en bilinen belirtileri ciltte kuruluk, kaşıntı, kabuklanmalardır. Daha ileri seviyelerde egzama olarak adlandırdığımız kızarmalar, kabarıklıklar ve döküntüler ortaya çıkar. Atopik dermatit genetik bir durumdur ve çevresel koşullar hastalığın ortaya çıkışını kolaylaştırır. Erken dönemlerde bebeklerde yanaklarda kızarıklık, kabarıklık, pullanma görülürken bebeğin hareketlendiği dönmelerde kol ve bacaklarda döküntüler görülür. Daha büyük çocuklarda ise en sık diz arkası, dirsek iç kısımlarında kaşıntı kızarıklık kabarıklık ile kendini gösterir.
Pişik
Pişik genelde her üç bebekten birinde görülebilmektedir. Bebeklerin dışkısında yer alan bakteriler, idrardaki amonyak deride hasara yol açar. Özellikle hassas ciltli ve kilolu bebeklerde görülür. Bebeklerin bezlerini sık sık değiştirerek, cildini temiz ve kuru tutarak pişik olma riskini en aza indirebilirsiniz. Ayrıca kullanılan bebek bezi ve ıslak mendil de pişiğe yol açabilir. İlerlemiş pişikler özellikle mantar oluşumuna yol açabileceği için dikkatli olunmalıdır.
Konak
Saç derisinde fazla yağ birikimi sonucu görülen konak bebeklerin ve çocukların kafalarında kabuklanmayla kendini göstermektedir. Genellikle doğumdan sonraki iki hafta ile üç ay arasında ortaya çıkan bu durum, birkaç ayda gerilir ve daha ağır durumlarda ise kulaklar, alın ve göz kapaklarına da sarı ve beyazımsı kabuklar halinde yayılabilmektedir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında panik yapmak yerine bebeğinizin konak oluşan bölgelerine zeytinyağı ile masaj yapmak onu rahatlatacaktır. Tedavi edilmese bile aylar içerisinde kendiliğinden geçen konak korkulan bir hastalık değildir.
İsilik
Ter gözeneklerinin tıkanması sonucunda oluşan isiliğin tıp dilindeki adı Miliaria’dır. Hava geçirgenliği olmayan, sıkı giysilerin neden olduğu bu hastalık, bebeklerde sık karşılaşılan dermatolojik sorunlar arasında yer alıyor. Vücudun sık sık sabun gibi cildi kurutucu ürünlerle, giysilerin yoğun kimyasal ve parfüm içeren deterjanlarla yıkanması isilik riskini artırıyor. Bebeğin altının ve kıyafetlerinin sık değiştirilmesi, bebeğin bol ve hava alan giysilerle serin tutulmaya çalışılması isiliğin ortaya çıkmasını engellemeye yardımcı oluyor.
Egzama
Egzama ciltte oluşan alerjik bir hastalıktır. Aile de astım, saman nezlesi, egzama veya benzer rahatsızlıkların olması, bebekte egzama görülme riskini arttırmaktadır. Yapılan araştırmalara göre her 8 bebekten 1’inde egzama görülmektedir. Egzama bebeklerin yüzü, kulak arkaları, cilt boğumları, koltuk altları ve dizlerinde aşırı kuruma, ciltte kızarma, kaşınma olarak kendini göstermektedir.
Bebeklerde en yaygın görülen egzama Atopik egzamadır. Bebek cildi, çevresel etkenlere ve iritan maddelere karşı çok hassastır. Dolayısıyla, bebeğin cilt bakım ürünleri ve kıyafetleri itinayla seçilmeli, aşırı sıcak, soğuk ve rüzgârdan korunmalıdır. Bunların yanı sıra yaşamın ilk haftalarında bebeği evcil hayvanlardan, bitki polenlerinden ve sigara dumanından da uzak tutmak gerekmektedir. Bebeklerin egzamalı, açık deri enfeksiyonları ve uçukları olan yetişkinlerden uzak tutulmasında da büyük fayda vardır. Bebeğinizin cildini nemli ve yumuşak tutacak bebek yağı, nemlendirici losyon ve kremler kullanarak rahatlatabilirsiniz. Ebeveynler her ne kadar egzamadan şüphelenseler de egzamanın tedavisine yönelik olarak hekim kontrolü ve tavsiyesi olmadan çocuğa diyet programı uygulamamalı ve ilaç vermemelidir.
Mongol Lekesi
Bebeklerde zaman zaman karşılaşılan bu cilt hastalığı Mongol lekeleleri; bebeğin bel ve kalça kısımlarında mavi siyah karışımı lekeler olarak görülür. Ebeveynlerin cilt çürümesi zannedebildikleri bu lekeler, deri altında pigment yoğunlaşmasına bağlı olarak ortaya çıkıyor. Koyu tenli bebeklerde daha sık görülen bu lekelere, erkeklerde ve kızlarda aynı oranda gözlenmektedir.
Lanugo
Prematüre bebeklerin yüz, omuz ve sırt gibi görünen bölgelerinde lanugo adı verilen ince tüyler görülebilmektedir. Bazı bebekler saçlı doğarken kimileri saçsız da doğabiliyor çünkü Lanuga tüyleri anne karnında dökülebiliyor, dökülmeyen tüyler ise doğumdan birkaç hafta sonra kendiliğinden döküleceğinden anne ve babaların bu konuda endişe etmemeleri gerekmektedir.
Çilek lekeleri
Kırmızı kabarık izler olarak kendini gösteren çilek lekeleri, deri altında yer alan kan damarlarının büyüyerek belirginleşmesiyle ortaya çıkmaktadır. Birinci yaştan itibaren azalan ve genellikle zaman içerisinde yok olan bu lekeler, çoğunlukla kalıcı iz bırakmamaktadır. Ancak, göz ve ağız çevresi gibi hassas bölgelerde çilek lekelerinin varlığı durumunda kendiliğinden geçmesini beklemeden, konuda uzman bir hekim yardımı ile tedavi edilebilir.
Cilt kuruluğu
Yetişkinler gibi bebeklerde ve çocuklarda da görülebilen cilt kuruluğu, genetik faktörlere bağlı olarak gelişebilmektedir. Ailede egzama, alerjik rinit gibi hastalıklar geçirmiş bireyler var ise cilt kuruluğu hastalığı bebeklerde de oluşabilmektedir. Çocuklarda cilt kuruluğu tedavisi ihmal edilirse, bu sorun yerini egzama gibi döküntülü hastalıklara bırakabilir. Bu nedenle, bebeklerin ve çocukların cildinin temiz tutulması, banyo sonrasında uygun bir bebek yağı ya da nemlendiriciyle ciltlerinin beslenmesi gerekmektedir. Bunların yanı sıra çocuklar aşırı sıcak ve soğuk hava şartlarından korunmalı, terli giysilerle durmamalı ve cildi kurutan sabun ve şampuanlarda kullanılmamalıdır.
Sivilce
Beyaz toplu iğne kafası gibi noktalar halinde gözüken milia sebaceous yani yağ bezlerinin aşırı çalışmasından kaynaklanan bir cilt hastalığıdır. Yeni doğan bebeklerde sıklıkla burun köprüsünde, bazen de çene ve boyunda olmak üzere görülebilir. Doğumdan 4-6 hafta içerisinde düzeldiği için bir tedavi gerektirmez.
Seborrhoeic Dermatitis
Yağ üretmekle görevli olan sebaceous bezlerinin aşırı aktif olmasından kaynaklandığı düşünülen seborrhoeic dermatitis’in en önemli belirtisi kaşıntıdır. Deri, kırmızı ve pul pul döküntülü bir hal almaktadır. Bu döküntüler sık olarak; kaş, kafa derisi ve kulak arkaları gibi bölgelerde görülebilir. 4-5 aylık bebeklerde genelde kendiliğinden kaybolan bir cilt sorunu olduğu için ailelerin endişelenmesine gerek yoktur.
Pişik Yarası
Bebeklerin pişiklerinin gereğinden fazla sürmesi halinde, mantar veya bakteri enfeksiyonu pişiğe eklenebiliyor. Yaygın bir mantar enfeksiyonu olan candida albicans yani pişik yarası, pişik olan bebeklerin yüzde 70’inde görülen oldukça yaygın bir cilt hastalığıdır. Genelde kırmızı lekelenmelerle birlikte görülüyor. Mantara karşı etkili bir losyon kullanmak için bir uzman bir dermatoloğa başvurulmalıdır.
Leylek Isırığı
Salmon lekelerine halk arasında leyrek ısırığı denilmektedir. Yeni doğmuş bebeklerde görülen, açık kırmızı beneklerden oluşan salmon, yüzün göz kapağı, dudak, kaş arası bölgelerinde daha sıklıkla görülmektedir. Kan damarlarından kaynaklı olduğu bilinen bu lekeler, kabarık olarak ve kılcal damarların genişlemesiyle kendini göstermektedir. En geç iki yıl içerisinde geçmeye başladığı görülüyor. Geçmediği durumlarda bir dermatologdan mutlaka destek alınmalıdır.
Şarap lekeleri
Kılcal damar olgunlaşmasıyla ortaya çıkan şarap lekeleri, sıklıkla yüz çevresinde görülmekle birlikte vücudun diğer bölgelerinde de görülebilir. Pembe tonlarında lekelerle kendisini gösteren bu rahatsızlık, yüzde olması halinde beyin hastalıkları ile ilgili bir soruna işaret edebileceğinden, mutlaka tedavi edilmelidir.
Toksik eritemi
Toksin eritem yeni doğan bebeklerin hemen hemen yarısında görülen bir cilt sorunudur. Yaygın bir cilt sorunu olup cilt döküntüleri şeklinde kendini göstermektedir. Zararsızdır. Genelde yeni doğan bebeklerde doğumdan sonra ilk birkaç gün içinde ortaya çıkar ve sıklıkla 1 hafta içinde kendi kendine geçmektedir. Nedeni tam olarak bilinememektedir. Bulaşıcı değildir ve tıbbi bir tedavi gerektirmeden Kendi kendine geçer.
Toksik eritemde döküntü olan yerlerde sarımsı veya beyaz küçük ser t yumrular oluşur. Bazen bu yumruların içi irin gibi görünen bir sıvı ile dolabilir. Bazen bu tür yumrular oluşmaz. Sadece lekeli kızarık bir bölge oluşur.