Modern dünyanın sunmuş olduğu büyük kolaylıklardan olan internet üzerinden satışlar, hala pek çok kişiye “kandırılma” tedirginliği yaşatmakta ise de, aslında mağazalarda gerçekleştirilen direk satışlardan pek bir farklılık göstermemektedir. Peki alışveriş yaparken dikkat edilecek tüketici hakları nelerdir?
Yeni bir yıl daha başlamak üzere. Bazılarımız güzel geçen bir yılın devamı olmasını, bazılarımız yeni bir başlangıç olmasını ümit etmekteyiz. Hepimiz için en hayırlı, sağlıklı, mutlu ve huzurlu bir yıl olmasını temenni ederken, yeni yıl hazırlıklarına da başlamaktayız. Aralık ayı her zaman sevdiklerimize hediye alma, yılbaşı kuraları yapmak gibi ufak tefek eğlenceler ile cıvıl cıvıl geçmektedir.
En çok alıveriş yaptığımız bu dönemlerde tüketici olarak haklarımızı ve sorumluluklarımızı da bilmekte fayda bulunmaktadır. Tüketimin yoğun olduğu bu zamanlarda, gerek hediye olarak tarafımıza ulaşan gerekse bizlerin kapıdan, internetten veya direk olarak satın almış olduğumuz ürünlerde, istenmese de bazı problemler yaşanmaktadır.
Bu problemlerin aşımında da uyuşmazlıklar yaşanmakta ve bazen de tüketici haklarının ihlal edildiği karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle haklarımızı bilmemiz halinde, çözümlere daha kolay ulaşmamız mümkün olacaktır.
Alışveriş Yaparken Dikkat Edilecek Tüketici Hakları
Modern dünyanın sunmuş olduğu büyük kolaylıklardan olan internet üzerinden satışlar, hala pek çok kişiye “kandırılma” tedirginliği yaşatmakta ise de, aslında mağazalarda gerçekleştirilen direk satışlardan pek bir farklılık göstermemektedir.
Şöyle ki, internet üzerinden bir ürün satın aldığımızda, belirtmiş olduğunuz ödeme şekliyle ürünün ödemesini de siparişi verdiğimiz anda gerçekleştirmekteyiz.
Satın alım esnasında, ürünün kargosunun ücretli olup olmadığı, kargo bedeli ücretli ise ne kadar olduğu, satın almadan kaç gün sonra ürünün kargoya verileceği ve tesliminin ortalama kaç gün içerisinde gerçekleşeceği, iade şartları gibi hususların hepsi, bilgi olarak yazılmakta ve ödemenin tarafımızca onayı verildiğinde, bu şartların hepsi kabul edilmektedir. Bu aşamalar, bir nevi satıcı ve alıcı arasında, satış sözleşmesinin ana unsurlarını oluşturmaktadır.
Ödeme yapılırken belirtilen kargo-teslim süresi içerisinde ürünün teslim edilmemesi, teslim edilen üründe gözle görülür açıkça tahribat olması halinde, satıcı tarafından sözleşme şartlarına uyulmadığından, “sözleşmeye aykırılık” ve buna bağlı olarak alıcı için sözleşmeden dönme hakları doğmaktadır.
Aynı şekilde belirtilen ürünün tahmin edilen bedene uygun olmaması, görüldüğü renkte çıkmaması gibi durumlarda, internet üzerinden satışlarda, istisnai ürünler hariç olmak üzere ve alıcının herhangi bir müdahalesi olmaması kaydıyla değişim hakkı doğmaktadır.
Bu durumlara hukuken “açık ayıp” denilmektedir. Diğer bir ifadeyle, satın alınan ürünün teslimi ile alıcının talebine aykırı ve gözle görülür bir hata mevcut ise, alıcı açık ayıbın mevcudiyeti ile sözleşmeden doğan değişim haklarını kullanabilmektedir.
Öte yandan, bazı durumlarda satın alınan ürün, belli bir süre kullanıldıktan sonra bazen kullanım hatasından, bazen de kendisinde mevcut gizli ayıptan ötürü problemler yaşanmaktadır ve satıcı ile alıcı karşı karşıya gelmektedir.
Teknik olarak alıcının hatasıyla oluşması mümkün olmayacak. Fakat kullanım ile sonradan ortaya çıkan durumlarda satıcı gizli ayıp nedeniyle yapılan müracaatları değerlendirmekte ve incelemeler sonrasında kabul etmektedir.
Gizli ayıbın kabulü ile alıcının aynı ürünün yenisini talep etme hakkı veya satıştan cayma hakkı doğmaktadır. Ancak, satıcının kullanıcı hatasından kaynaklandığını, alcının ise gizli ayıbın yeni ortaya çıktığını iddia ettiği durumlarda, satıcı haliyle geri ödeme yapmak veyahut da misliyle değiştirmek istememekte, alıcıda ödemenin iadesini veya ürünün misliyle değişmesini istemekte ve haliyle hukuki bir uyuşmazlık ortaya çıkmaktadır.
Bu tarz durumlarda alıcı öncelikle tüketici hakem heyetlerine başvurup, kullanıcı hatasından kaynaklanmadığı yönündeki heyet kararını, satıcıya tebliğ edip işin çözüme kavuşmasını sağlayabilir.
Tüketici hakem heyeti kararının gereğini yerine getirmemekte satıcı ısrarlı olursa, o zaman alıcı tüketici mahkemesine başvurup, yapılacak yargılamaya tüketici heyeti kararını da delil olarak sunarak haklılığını ispat edebilir ve satıcının mahkeme kararına uyma zorunluluğu olduğundan, ödemenin iadesini veyahut da misliyle değişimini sağlayabilir.
İnternet üzerinden yapılan satışlarda yaşanan hukuki uyuşmazlıkların çözümü için uygulanan yollar ve alıcının haklarının hepsi, aynı şekilde direk satış olarak nitelendirdiğimiz, bizlerin mağazalarda yaptığı alışverişler için de geçerlidir. Nihayetinde bizler tüketici olarak haklarımızı bildiğimiz sürece, satıcılar da vicdan ve iyi niyet kurallarını ön planda tuttukları sürece, tüm alışverişlerimiz sağlıklı şekilde sonuçlanacaktır.