Gaz çıkarmak, sağlıklı bir sindirim olayıdır. Bakteriler kalın bağırsakta karbonhidratları parçaladığında bağırsak gazı ortaya çıkar. Sağlıklı bir insanın geğirme ve bağırsak gazı çıkarma yoluyla günde 10 ila 20 kez gaz çıkarması normaldir. Daha sık gaz nöbetleri yaşayan kişiler, neyi ne zaman yediklerini ve içtiklerini takip etmelidir. Kayıt tutmak, kişinin karın rahatsızlığını tetikleyen yiyecek ve içecekleri belirlemesine ve bunlardan kaçınmasına yardımcı olacaktır.
Gaz çıkarmak ağrılı, sancılı, kramplı bir durum değildir. Ancak bazı kişilerde acı, kramp ve ağrı hissine yol açabilir. Bunun altında çok hızlı yemek yemek, gazlı içecekler tüketmek, pipet kullanmak, sakız çiğnemek, uygun olmayan diş protezleri, sigara kullanımı gibi daha kolay çözülebilir nedenler yatıyor olabilir. Bazı durumlarda ise altta yatan bir sağlık sorunu söz konusu olabilir. Şimdi bunlara bir bakalım…
Gıda intoleransları: Gıda intoleransları, gıdanın belirli bir bileşenini sindirmede güçlük çekilmesi anlamına gelir. Örneğin çölyak hastalığında kişi gluten tükettiğinde ince bağırsakta iltihaplanmaya neden olur. Laktoz intoleransı, çoğu süt ürününde bulunan bir şeker olan laktozu sindirmede güçlük çekmek demektir. Ya da fruktoz intoleransı, çoğu meyvede ve bazı sebzelerde bulunan fruktozun sindiriminde sorun yaşanmasına yol açar.
İnce bağırsakta aşırı bakteriyel oluşum: İnce bağırsakta aşırı bakteri üremesi de kramplı gaz nöbetlerinin bir diğer sorumlusu olabilir. Mide asidi düşüklüğünden, kas kasılmalarının ya da ince bağırsakta koordinasyonun azalmasından kaynaklanır. Semptomlar kişiden kişiye farklılık göstermekle birlikte genellikle karın şişkinliği, karın ağrısı, ishal, kilo kaybı, yorgunluk ile karakterizedir.
Gastroözofageal reflü hastalığı: Mide asidinin düzenli olarak mideden yemek borusuna geri gitmesi durumudur. Reflüde en yaygın semptom mide ekşimesi olsa da, göğüs veya karın ağrısı, şişkinlik, geğirme, yemek borusunda sıkışmış bir yiyecek hissi, ağızda ekşi bir tat, ağız kokusu gibi belirtiler de verir.
İrritabl bağırsak sendromu (IBS): Bağırsak hareketinden sonra geçebilecek karın ağrısı ve krampları, aşırı şişkinlik, kabızlık / ishal, acil dışkılama ihtiyacı gibi semptomlarla kendini gösterir. Çoğu kez ağrılı gaz nöbetlerinin altında rastlanan nedenlerden biridir.
Eğer sürekli olarak ağrılı, sancılı, kramplı bir şekilde gaz çıkarma şikayetiniz varsa, saydığımız tüm bu olasılıkların araştırılması ve değerlendirilmesi için öncelikle mutlaka doktorunuza başvurunuz. Ayrıca sigarayı bırakmak, daha yavaş yemek yemek, düzenli egzersiz yapmak gibi yaşamınızda bir takım iyileştirmelere gidebilirsiniz.
Dr. Sinan Akkurt