Akut eklem romatizmasına Lancefield sınıflamasına göre A grubu bir streptokok neden olmaktadır. Hastalık, bu bakterinin yol açtığı bademcik ya da boğaz enfeksiyonunu geçirenlerin yalnız küçük bir bölümünde gelişir. Kimlerin hastalığa yatkın olduğu ne yazık ki önceden bilinememektedir.
Hastalığın, streptokoklara bağlı boğaz enfeksiyonlarından sonra olmasının nedeni de bilinmemektedir, Romatizmal ateşin yaptığı tahribatta ve sorunlarda bakteri doğrudan etkili değildir. Normal doku ile bağışıklık sistemi arasında bir etkileşim söz konusu olduğundan, hastalıkta, bedenin bağışıklık sisteminin rol oynadığı kesindir. Duyarlı kişilerde etkileşimin, olayı başlatan mekanizma olduğu sanılmaktadır.
Akut Eklem Romatizmasının Belirtileri
Akut eklem romatizmasında çeşitli belirtiler görülür. Başlıcaları genel bir bitkinlik hali, ateş, yorgunluk, solukluk, iştah ve kilo kaybıdır.
Akut eklem romatizması ya da romatizmal ateş, eklem iltihabına yol açar (hastalığın adında romatizmal sözcüğünün bulunmasının nedeni budur). Genellikle büyük eklemleri, kalça ve diz eklemlerini etkiler ve “gezici artrit” adına uygun biçimde, eklemden ekleme geçer. Eklemlerde şişme, ağrı ve kızarıklık olur. Hastalık deriyi de etkiler ve ortası soluk, çevresi kırmızı döküntüler oluşturur (eritema marjinalimi). Ayrıca, el ve ayak bilekleri ile diz ve dirsek gibi kemikli bölgelerde, deri altında, “nodül” adı verilen şişliklere rastlanır.
En önemli (ve en korkulan) etkisi kalbe ilişkin olanıdır. Kalp kası ve kalp zarı iltihaplanarak kalp yetmezliğine yol açabilir. Kalbin içini kaplayan zarsı tabaka, yani endokard etkilenirse, kapakçık sorunları çıkabilir. Hastalık, sinir sistemini de etkiler ve kore adı verilen belirtiyi ortaya çıkarır. Kore,kollarda,bacaklarda ve gövdede istemsiz, düzensiz ve amaçsız hareketlerdir Heyecan hareketleri artırır, uyku ise azaltır. Kore. kız çocuklarda daha fazla görülür.
Akut Eklem Romatizmasının Tehlikeleri
En büyük tehlike çocuğun birden fazla nöbet geçirmesi ve bunun kalp kapakçıklarına hasar vermesidir. Eskiye oranla azalmış olmasına karşın akut eklem romatizmasına bağlı kalp sorunları, hâlâ küçümsenemeyecek bir sayıdadır.
Akut Eklem Romatizmasının Tedavisi ve Beklentiler
Tanı konduktan sonra tedavinin temelini, yatak istirahati, düzenli ve yüksek dozlarda aspirin tedavisi oluşturur. Kalp yetmezliğinin söz konusu olduğu durumlarda, kalpteki iltihaba iyi gelmesi amacıyla aspirin yerine kortizon verilir. İyileşme genellikle 6 hafta sürer.
Her yeni nöbet kalpte hasara yol açtığından çocuk iyileştikten sonra da hastalıktan korunması büyük önem taşır. Bu yüzden uzun süreli bir antibiyotik tedavisi uygulanır ve genellikle penisilin kullanılır.