Göz muayenesini atlamayın!
Göz kontrolleri özellikle çocuklarda çok önemsenmeyen ve bir sorun görülmedikçe kontrole gerek duyulmayan durumlardan biri. Oysaki 6 yaşından sonra her çocuğun her yıl göz kontrolüne götürülmesi gerekiyor. Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Coşar, bebeklerde ve çocuklarda görülen göz kusurlarını ve tedavi yöntemlerini anlattı…
Bebeklere 4-6 hafta arasında göz bebekleri damla ile genişletilerek “kırmızı refle testi” yapılmalıdır. Bu test çocuk doktoru ya da göz doktoru tarafından yapılabilir. Kırmızı refle testi normalse, bebeğin 1 yaşında ve 3 yaşında rutin göz muayenesi göz doktoru tarafından gerçekleştirilir. Ama kırmızı refle testi bozuksa, göz doktoru tarafından acil göz muayenesi ve altta yatan nedene göre tedavi gerekir. Altı yaşından itibaren ise çocuklara her yıl göz muayenesi yapılmalıdır.
NORMAL GÖZ GELİŞİMİ
Doğar doğmaz: Işık refleksi (ışık tutulunca göz bebeğinin küçülmesi)
Doğumdan sonraki günlerde: Parlak ışıkla göz kırpma refleksi vardır.
6 haftalıkken: Göz teması kurar ve devam ettirir.
2-3 aylıkken: Parlak objelerle ilgilenir.
6 aylıkken: Çok net görebilir!
ÇOCUKLARDA GÖZ KUSURLARININ DOĞAL SEYRİ
Çocuklarda boy uzadıkça, göz küresi de genişliyor. Bu da gözün miyoplaşmasına (uzağı net görememesine) yol açıyor.
- Bebeklerin çoğunluğu hipermetroptur.
- Bebeklerin sadece %25’i doğduğunda miyoptur.
- Bebeklerin %50’si astigmattır. İki yaşından sonra astigmatizma sıklığı %20’nin altına düşer.
- İki göz arasında numara farkı bebeklerin %24’ünde görülür. 1 yaştan sonra çocukların sadece %4-8’inde iki göz arasında numara farkı olur. Numara farkı göz tembelliğine yol açabilir.
ÇOCUKLARDA MİYOPİ
Miyopi günlük hayatta çok sık karşılaştığımız bir göz kusuru. İstatistiklere göre Avrupa ve Amerika’da toplumun %30-40’ı, Asya’da ise % 70-90’ı miyop. Miyopi günümüzde lazerle tedavi ediliyor. Ama ilerlemesini durdurmak konusunda bilim maalesef o kadar fazla yol alamadı.
Günümüzde göz kusurlarının oluşumunda kalıtımın ve çevresel etkenlerin rolü olduğu düşünülmektedir. Miyoplarda göz küresi normalden uzundur. Aşırı okuma ve bilgisayar oyunu oynama gibi aktiviteler miyopiyi başlatan ve/ veya artıran çevresel risk faktörleridir. Miyopi doğuştan olabileceği gibi, erişkinlik çağlarında da (20 yaştan sonra) başlayabilir. Ama okul miyopisi adını verdiğimiz durum, 7-16 yaşları arasında başlar. Genetik olarak miyopiye yatkın bir çocukta, sürekli yakına bakmak miyopiyi ortaya çıkarabilir. Çocukluk ve ergenlik döneminde miyop gözlüklerin sürekli takılması önerilmektedir. Takılmazsa numaraların daha hızlı ilerleyeceği düşünülmektedir. 2019 yılında yayınlanan araştırma sonuçlarına göre, miyopinin ilerlemesini yavaşlatmak için:
– Çocuklarda gözlük derecesi TAM verilmeli, yani derece düşük tutulmamalı.
– Miyopi ilerlemesini önleme açısından bifokal gözlük kullanımı, uzak gözlük kullanımına üstün değildir.
– %0.05’lik atropin damla kullanımı ilerlemeyi yavaşlatır. (Ancak atropin damlanın ışık hassasiyeti, yakın görüşte zorlanma, alerji ve bırakılınca miyopinin daha da hızlı ilerlemesi gibi yan etkileri vardır.)
– Gece takılan ortokeratoloji kontakt lensleri ilerlemeyi yavaşlatır. (Ancak ortokeratoloji kontakt lenslerinin gözün mikrop kapması gibi riskleri vardır.)
– Multifokal (çok odaklı) yumuşak kontakt lens kullanımı miyopinin ilerlemesini yavaşlatır.
– Açık havada vakit geçirmek miyopiden korur.
Numaralar genellikle 18 yaşa dek ilerler. İlerlemenin en fazla olduğu yaş dönemi kızlarda 9-10 yaş, erkeklerde 11-12 yaş arasıdır. Genellikle 11 yaştan itibaren kontakt lens takılır. Ama göz doktorunuzun gerekli gördüğü durumlarda kontakt lense daha erken başlanabilir. En erken 18 yaşında lazer tedavisi olunabilir ama son 1 yıl içinde numaralar sabit kalmış olmalıdır.