Boyun İncinmesi Nedir: Nedenleri ve Tedavisi

Yollardaki taşıt sayısı arttıkça, boyun incinmesi olasılığı da artmaktadır. Bu yüzden, boyun incinmesinin nasıl olduğunu ve alınacak önlemleri öğrenmekte yarar vardır.

Çoğunlukla trafik kazalarında görü­len boyun incinmesi, başın ansızın öne ya da arkaya savrulması sonucu oluşan bir tür burkulmadır. Bütün burkul­malar gibi çok farklı sonuçlara yol aça­bilir. Birkaç gün süren boyun tutuklu­ğundan, aylar süren ense ağrısına, hat­ta kalıcı hareket kısıtlanmasına neden olacak kadar hasar yaratabilir. Ama va­kaların çoğunda, iyileşme süreci sıkıntı verici olsa da, rahatsızlık bir ay içinde bütünüyle yok olur.

Boyun İncinmesi Nedenleri

Boyun incinmelerinin aşağı yukarı hepsi trafik kazalarında, genellikle du­ran bir araca bir başkasının arkadan çarptığı durumlarda ortaya çıkar. Bu durumda, duran aracın içinde oturanın gövdesi ansızın öne fırlar, ama başı ge­ride kalır. Tıpkı apansızın yukarı bak­ma hareketinde olduğu gibi, boyun ge­riye doğru bükülür. Boynun ve boğazın önündeki kaslar ve bağlar hızla gerilir. Bu dokularda, zamanla ortadan kalkacak küçük kanamalar oluşur. Daha ağır kazalarda ise, boyun eklemlerinde kay­ma, hattâ omur kırıkları olabilir.

Boyun İncinmesi Belirtileri

Kazayı izleyen saatlerdeki boyun ağ­rısı hafiftir. Ertesi gün, boyunda, tam yeri belirlenemeyen bir ağrı başlar ve bu ağrı omuzlara, kollara yayılır. Kaslar­daki kasılmalar yüzünden boyun hare­ketleri kısıtlanır. Hasar daha ağırsa, çevredeki sinir ve kan damarı ezilmele­ri yüzünden bulanık görme, baş ağrısı, uyuklama, yutma güçlüğü ve bulantı olur. Hasar genellikle yumuşak doku­da olduğundan, tanıda röntgen pek ya­rarlı olmaz.

Çoğu vakada belirtiler birkaç günde yok olur. Ama aylar süren ağrı ve tu­tukluk olasılığı da vardır. Bazen bu ağ­rılar, boyun eklemlerindeki bir artritin darbeyle şiddetlenmesine bağlıdır. Bazı vakalarda da bir kısır döngü olur: Sinsi bir ağrı ve tutukluk kas spazmlarına (kasılmalar) yol açar; spazmlar da ağ­rıyı ve tutukluğu şiddetlendirir. Bazı hastalarda psikolojik etkenler de işe ka­rışır. Sözgelimi spor ya da ev kazaları sonucu boyunlarını incitenlerde yakın­maların, trafik kazası geçirenlere göre daha kısa sürede ortadan kalktığı göz­lenmiştir.

Boyun İncinmesi Tehlikeleri

En önemli tehlike, belirtilerin yerleş­mesidir. Ciddi bir sakatlık olasılığı son derece düşüktür. Boyun kemiği kırıkla­rı, disk kayması, eklemlerde çıkık, omu­rilik ve sinir kökü yaralanmaları, başın ansızın öne bükülmesine yol açan kaza­larda ya da başa tam tepeden gelen ağır darbelerde oluşur. Öteki komplikasyon­lar arasında ise boyun hareketleri sıra­sındaki şiddetli ağrılar sayılabilir. Sürek­li baş ağrısı ve baş dönmesi ise, uzun sü­reli ilaç tedavisini gerekli kılar.

Boyun İncinmesi Tedavisi

Başlangıçta uygulanacak tek tedavi,boynu, kasların gevşemesini sağlayacak biçimde dinlendirmektir. En iyisi hasta­yı, yatağa dümdüz yatırmaktır. Daha el­verişli bir yöntem ise, boynu destekle­yen bir boyunluk kullanmaktır. Boyun­luk, kasların görevini yükleneceğinden, hasta günlük işlerini yapabilir. Bu dö­nemde, kasların ağrılı kasılmalarını ön­lemek için ağrı dindiricilerin kullanılma­sı yerinde olur. Ağrı bir-iki haftada geç­mezse, fizik tedavi denenebilir. Boyna uygulanacak hafif bir traksiyon (çekme işlemi) ağrılı kas spazmlarını giderir ve omuzlarla kollara giden sinirler üzerin­deki baskıyı azaltır. Isı tedavisi ile bir­likte boynu oynatma egzersizleri de gergin kasların yumuşatılmasında olumlu sonuçlar sağlar. Hiçbir tedavi yöntemin­den yararlanamayan hastalarda ise, iyi­leşmeyi zamana bırakmaktan başka çare kalmaz.

Baş dönmesi, bulanık görme ve baş ağrısı gibi belirtilerin tedavisi oldukça güçtür. İlaç tedavisi biraz yarar sağlar, ama hasta bu rahatsızlıklara dayanma­yı öğrenmek ve geçmelerini sabırla beklemek zorundadır.

Kırık ve çıkık olan vakalarda ameli­yat gerekebilir.

Sonuç

Hastaların çoğu bir ay içinde tam an­lamıyla iyileşir. İnatçı rahatsızlıkların yok olması bir-iki yıl alabilir, ama so­nuç yine tam iyileşmedir. Bu süre için­de hastanın durumu, hem hareketlerin­de kısıtlılık yaratacağı için fiziksel ola­rak,hem de psikolojik olarak umut kı­rıcı ve rahatsız edicidir.

Boyun incinmesinden korunma

• Arabanıza uygun baş destekleri taktırın: Arkadan çarpma durumunda başın arkaya savrulması ancak onlarla önlenebilir.
• Araba hareketsiz dururken ya el trenini çekin ya da ayağınız frende olsun: Arkadan çarparlarsa arabanız ansızın harekete geçmez ve başınız, boynunuzu incitecek biçimde savrulmaz.
• Arka farların ve stop lambalarının çalışır durumda olmasına dikkat edin. Görüş uzaklığının az olduğu koşullarda arka sis lambalarını kullanın. Bu önlemler, size arkadan çarpılma olasılığını azaltır.