Serbest radikaller, hücre zarlarına yapışarak onların yıpranmasına, yaşlanmasına, hatta DNA’sını bozarak kanserojen bir özellik kazanmasına sebep olur. Oksidasyonun artması, bağışıklık sistemine de zarar vererek, vücut direncini zayıflatır. Okside olan yağlar, damar sertliği oluşumunda önemli bir faktör oluşturur. Oksidasyon ile yaşlanma arasında yakın bir ilişki olduğu da bilinmektedir.
Antioksidan Nedir?
Antioksidanlar, vücut hücreleri tarafından üretildiği gibi, gıdalarla da alınan bir grup kimyasal maddedir. Gıdalarla alınan en önemli antioksidanlar, betakaroten, E ve C vitaminleridir.
Alfa Tokoferol (E Vitamini)
Özellikle buğday, mısır, darı, pirinç gibi tahıllarda çok bulunur. Bunun dışında ayçiçek yağı, mısırözü yağı, pamukyağı gibi yağlarda, ceviz, badem ve yer fıstığı gibi kuruyemişlerde ve yeşil sebzelerde bulunur. E vitamini aynı zamanda pişirmeye ve sıcağa dayanıklıdır, böylece pişirilme esnasında tahrip olmazlar. Yağda kızartma ve tahılların öğütülmesi esnasında E vitaminleri de tahrip olur, ve çoğu bozunur. Bu yüzden E vitamini ihtiva eden ürünleri yağda kızartmadan pişirmek ve özellikle beyazlatılmadan geçmemiş tahıl ürünlerini (kepekli ürünler gibi) tüketmek daha akıllıca ve sağlıklı olur.
Askorbik Asit (C Vitamini)
Turunçgiller, domates, yeşil yapraklı sebzeler (brokoli, ıspanak) ve patates gibi sebze ve meyvelerde bulunur. Fakat, C vitamini çok çabuk oksidize olduğu için pişirirken ve hazırlarken bulunan C vitamininin çoğu işe yaramaz hale geliyor. Bu yüzden C vitamini ihtiva eden besinlerin hafif pişirilmesi, yenilebiliyorsa çiğ yenmesi ve hazırlarken de kesildikten kısa bir süre sonra tüketilmesi öneriliyor.
Beta-caroten
Vücutta depolanarak A vitaminine de dönüştürülen bu kırmızımsı-turuncu pigment çok güçlü bir antioksidandır. Havuç, ıspanak ve brokoli gibi yeşil yapraklı sebzelerde, kayısı ve şeftali gibi meyvelerde fazlasıyla bulunur.
Likopen
Domates, karpuz, pembe greyfurt ve kayısıda bulunan likopenin; kalın bağırsak, meme ve prostat kanserinden korunmada etkili olduğunu gösteren güvenilir çalışmalar var.
Kateşin
Çayda bulunan bu güçlü antioksidandır. Kanser riskini azaltır. Kolesterolü düşürür,tansiyonu ayarlar. Kan şekerininin yükselmesine engel olur.
Kuversetin
Elma, soğan ve daha pek çok yaz sebzesinde bulunan doğal bir antioksidandır. Kanser, kalp-damar hastalıkları ile ilişkili bu antioksidan, savunmayı güçlendirir.
Alfa Lipoik Asit
Olağanüstü güçlü bir doğal antioksidandır. Hücrenin bütün yapılarında savunmayı güçlendirmektedir. Yağsız ya da az yağlı kırmızı et, mayalı, kepekli ekmekler ve tahıl ürünlerinde bol miktarda bulunur.
Banu Çaycı