Kış aylarında hipertansiyon, ritim bozuklukları, kalp krizi, kalp yetmezliği ve kalp kökenli ani ölümlerin görülme sıklığı artıyor. Bunun temelinde de hava sıcaklığındaki düşme, fiziksel aktivitede azalma, hava kirliliği, hatalı beslenme alışkanlıkları ve hormonal değişiklikler gibi birçok faktör yatıyor. Örneğin soğuk havaya uzun süre maruz kalmak vücut ısısının düşmesine sebep olabilirken; aşırı rüzgarlı hava da vücudu çevreleyen koruyucu ısı tabakasını uzaklaştırabiliyor. Düşen ısının etkisiyle damarlar daralınca kan akımında azalma oluyor. Kalbe giden oksijen miktarı azalınca kalp daha fazla kan pompalamaya çalışıyor; kalp hızı artıyor ve kan basıncı yükseliyor. Dolayısıyla kalp krizi ve inme tetiklenebiliyor. Bu nedenle kış mevsiminde kalbimizi korumak yaşamsal öneme sahip. Acıbadem International Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Güliz Erdem kış aylarında kalp sağlığınız için almanız gereken önlemleri anlattı, önemli önerilerde bulundu.
1.Vücudunuzun uyarılarını dikkate alın
Kendinizi dinlemeyi öğrenin, vücudunuzun gönderdiği göğüs ağrısı, nefes darlığı ve çarpıntı gibi uyarıları görmezden gelmeyin. Örneğin göğüs ağrınız varsa, geçer diye beklemeyin; en yakın acil servise gece-gündüz fark etmeden başvurun. Çünkü kalp krizinde zaman yaşamsal önem taşıyor.
2. Kat kat giyinin
Soğuktan korunmak için tek bir kalın kıyafet yerine, kat kat giyinmeye özen gösterin. Çünkü bu şekilde giyinmek, bir çeşit yalıtım görevi gören, fazladan bir hava tabakası oluşturuyor. Böylece vücut ısısının daha iyi korunmasını sağlıyor. Başımız vücut ısısının kaybedildiği başlıca bölgelerden biri, dolayısıyla sokağa çıkarken şapka takmayı ihmal etmeyin. Özellikle donmaya daha duyarlı olan kulaklarınızı ve çabuk ısı kaybeden ellerinizi koruyacak şekilde giyinmeyi unutmayın.
3. İlaçlarınızı düzenli kullanın
“Kalp hastalığınız varsa, ilaçlarınızı düzenli kullanmayı ihmal etmeyin.” uyarısında bulunan Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Güliz Erdem bunun nedenini ise şöyle açıklıyor: “Kış aylarında sadece soğuk havanın varlığı değil, fiziksel aktivitede azalma ve kilo alımı da, kan basıncının yükselmesine sebep oluyor. Bu nedenle özellikle hipertansiyon sorununuz varsa kış aylarında kan basıncınızı düzenli olarak ölçmeyi alışkanlık haline getirin. Unutmayın ki kan basıncınızın yükseldiğini hissetmemeniz, normal seviyede olduğu anlamına gelmiyor. Kan basıncınızda değişiklik varsa, doktorunuzla görüşmeden ilaçlarınızı kesinlikle değiştirmeyin.”
4.Egzersizlere devam
Soğuk havadan korunmak gerekiyor. Ancak havanın soğuk olması egzersizi, en azından yürüyüşü bırakmanız için bir gerekçe olmamalı. Sıkı giyinerek, buz ve sert rüzgar olmadığı zamanlarda egzersizlere devam! Bunun için haftada 5 gün, 30 dakika boyunca kalp hızınızın arttığı, daha hızlı nefes aldığınız, ancak konuşmayı sürdürebildiğiniz ağırlıkta egzersiz yeterli olacaktır. Egzersiz yapamıyorsanız, aynı koşullarda yürüyüş de etkili olacaktır. Eğer dışarı çıkamıyorsanız, ev içinde de olsanız, hareketsiz kalmayın. Uzun süre oturmaktan kaçınarak, en az saatte bir hareket etmeye çalışın.
5. Hastalıklardan korunun
Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Güliz Erdem kış aylarında kalp hastalıklarının alevlenmesinin bir sebebinin de grip ve zatürre gibi solunum yolu enfeksiyonlarının artması olduğuna dikkat çekerek sözlerine şöyle devam ediyor: “Örneğin grip olduğunuzda vücudunuza fazladan bir stres yükleniyor. Ateşinizin artması kalbinizin daha hızlı çalışması ve daha fazla oksijene ihtiyaç duymasına sebep oluyor. Aynı zamanda grip nedeniyle vücuttaki sıvı miktarının azalması sonucu kan basıncının düşmesi nedeniyle kalbin oksijen kaynağı azalıyor. Bu nedenlerden dolayı var olan kalp yetmezliğini alevlendirebiliyor. Unutmayın ki, vücudumuz bir bütündür. Bir yerdeki hastalık diğerlerini de etkileyebiliyor.
6. Sebze ve meyve tüketmeniz şart
Hastalıklarla savaşmada vitamin, mineral ve liften zengin özellikleriyle bağışıklık sistemimizi destekleyen, özellikle taze olmasına dikkat edeceğiniz kış sebze ve meyvelerini sofranızdan eksik etmeyin. Günde en az 4-5 kez meyve ve sebze, sağlıklı yaşamı sürdürmenize destek olacaktır. Yemeklerde mümkün olduğunca az tuz kullanmayı alışkanlık haline getirin. Tahıl tüketiminde, liften zengin olan tam tahılı tercih edin. Haftada 2 gün balık yemeye özen gösterin. Besinlerde doymuş ve trans yağ kullanmayın ve şekerden de mümkün olduğunca uzak durun.
7. Depresyona savaş açın
Kış aylarında farklı nedenlerle depresyona eğilim artıyor. Kortizol gibi stres hormonlarının artışı kalp krizi ve hipertansiyon gibi kalp hastalıklarının da alevlenmesine sebep oluyor. Stres sebebini bulmak, gerekiyorsa tedavi için doktorunuza başvurmak, sorunu erken çözmenize yardımcı olacaktır. Aileleriniz ve arkadaşlarınızla görüşmek, dışarı çıkamıyorsanız komşularınızı ziyaret etmek de kendinizi iyi hissetmemizi sağlayacaktır.
8. D vitamini eksikliğine dikkat!
Son yıllarda, birçok çalışmada D vitamini eksikliğinin kalp yetmezliği ve inme gibi kalp damar hastalıklarında da risk faktörü olduğuna dair sonuçlar izleniyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Güliz Erdem D vitamini almanın en etkili yolunun ise güneş ışığı olduğunu belirterek şu bilgileri veriyor: “Ancak kış aylarında, güneş ışınlarının dünya atmosferine girdiği açının fazla olması nedeniyle atmosfer büyük ölçüde, D vitamini sentezi için gereken UVB ışınını engelliyor. Bu nedenle yeterli güneş ışığı alamadığınız zaman D vitamini takviyeleri kullanmamız gerekebiliyor. Bunun için öncelikle doktorunuza danışarak D vitamini düzeyinizi ölçtürmeniz gerekiyor.”