Karahindiba, dünyanın birçok yerinde yetişen çiçekli bir bitkidir. Geleneksel bitkisel ilaç uygulamalarında, karahindiba çok çeşitli tıbbi özellikleriyle bilinir.
Karahindibanın Faydaları!
Karahindiba, yüzyıllar boyunca, kanser, akne, karaciğer hastalığı ve sindirim bozuklukları dahil olmak üzere sayısız fiziksel rahatsızlığın tedavisinde kullanılmıştır.
Karahindiba Besleyicidir
Karahindiba A, C ve K vitaminlerinin çok iyi kaynağı olmakla birlikte E vitamini, folat ve az miktarda diğer B vitaminlerini de içermektedir.. Karahindiba yeşillikleri, demir, kalsiyum, magnezyum ve potasyum gibi önemli mineralleri içerir.
Karahindiba kökü, bağırsakta sağlıklı bakteri florası oluşumunu ve korunmasını destekleyen , bitkilerde bulunan bir tür çözünebilir karbonhidrat olan insulin bakımından zengindir .
Karahindiba Antioksidandır
Serbest radikaller normal metabolizmanın bir ürünüdür ancak çok yıkıcı olabilir. Çok fazla serbest radikal varlığı, hastalık gelişmesine neden olup, yaşlanmayı hızlandırabilir. Bu nedenle antioksidanlar vücudu sağlıklı tutmak için esastır.
Karahindiba, serbest radikallerin vücudunuzdaki olumsuz etkilerini nötrleştirmeye veya önlemeye yardımcı olan antioksidanlar bakımından zengindir. Karahindiba, hücresel hasara ve oksidatif strese karşı güçlü koruma sağladığı bilinen yüksek antioksidan beta-karoten seviyelerini içermektedir. Ayrıca, çiçeği içinde en yüksek konsantrasyonda olmakla birlikte köklerinde, yapraklarında ve saplarında da bulunan, polifenol adı verilen başka bir antioksidandan da zengindirler.
Karahindiba İnflamasyonu Önler
İnflamasyon, vücudun yaralanma veya hastalığa verdiği doğal tepkilerden biridir. Zamanla, aşırı iltihap, vücudun dokularına ve DNA’sına kalıcı hasar verebilir.
Bazı tüp çalışmaları, karahindiba bileşikleri ile tedavi edilen hücrelerde iltihap belirtilerini azalttığını göstermiştir. Yapay olarak indüklenen inflamatuar akciğer hastalığı olan farelerde yapılan bir çalışma, karahindiba alan hayvanlarda akciğer iltihabında önemli bir azalma olduğunu göstermiştir.
Fakat karahindibanın insanlarda iltihaplanmayı azaltmadaki rolünü açıkça tanımlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Karahindiba Kan Şekeri Kontrolünü Sağlar
Kikorik ve klorojenik asit karahindibadaki iki biyoaktif bileşiktir. Bitkinin her yerinde bulunan bu bileşiklerin kan şekerini azaltmaya yardımcı olabileceği belirtilmiştir.
Tüp ve hayvan çalışmaları bu bileşiklerin pankreastan insulin salgılanmasını iyileştirirken aynı zamanda kas dokusunda glikoz emilimini de iyileştirdiğini göstermektedir. Bu işlem iyileştirilmiş insülin duyarlılığına ve kan şekeri seviyelerinin düşmesine neden olmaktadır.
Bazı hayvan çalışmalarında, kan şekerini azaltma potansiyeline katkıda bulunabilecek kikorik ve klorojenik asidin, nişastalı gıdaların sindiriminin sınırlandırdığı görülmüştür.
Fakat karahindibanın insanlarda aynı şekilde çalışıp çalışmadığını belirlemek için daha fazla araştırma gerekmektedir.
Karahindiba Kilo Vermeye Yardımcıdır
Bazı araştırmalar karahindiba ve biyoaktif bileşenlerinin, kilo vermeyi destekleyebileceğini göstermiştir.
Karahindibanın karbonhidrat metabolizmasını iyileştirme ve yağ emilimini azaltma yeteneğinin kilo kaybına neden olabileceği teorisini ortaya koymuştur. Bununla birlikte, bu kavram henüz bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.
Obez farelerde yapılan bir başka çalışma, karahindibada bulunan bir bileşik olan klorojenik asidin, vücut ağırlığını ve bazı yağ depolama hormonlarının seviyelerini azaltabildiğini ortaya koymuştur.
Yine, bu araştırma, karahindiba kilo vermede ve şişmanlığın önlenmesindeki rolünü özel olarak değerlendirmemiştir.
Karahindiba Kanserin Düşmanıdır
Karahindiba konusunda en ilginç sağlık iddialarından biri, birçok farklı organ sisteminde kanserli hücrelerin büyümesini önleme potansiyelleridir.
Bir test tüpü çalışması, karahindiba yaprağı ekstresi ile tedavi edilen kanserli hücrelerin büyümesinde önemli ölçüde azaldığını ortaya koymuştur. Bununla birlikte, karahindiba çiçeği veya kökünden elde edilen ekstreler aynı sonuca yol açmamıştır.
Diğer tüp çalışmaları, karahindiba kökü ekstraktının karaciğer, kolon ve pankreas dokusundaki kanser hücrelerinin büyümesini önemli ölçüde yavaşlatma kapasitesine sahip olduğunu göstermiştir.
Bu bulgular cesaret vericidir, ancak karahindiba insanlarda kanseri tedavi etmede veya önlemede ne kadar yararlı olabileceğini tam olarak anlamak için daha fazla araştırma esastır.
Sindirim ve Konstipasyon
Bir hayvan çalışmasında, karahindiba ekstresi ile tedavi edilen sıçanlarda, mide kasılma oranlarında ve mide içeriğinin ince bağırsakta boşalma oranlarında önemli bir artış olduğu ortaya çıkmıştır.
Ek olarak, karahindiba kökü, prebiyotik lifli inülinin zengin bir kaynağıdır. Araştırmalar inülinin kabızlığı azaltmak ve bağırsak hareketini artırmak için güçlü bir kapasiteye sahip olduğunu göstermiştir.
Potansiyel Kolesterol Düşürücü Etki
Karahindibadaki biyoaktif bileşiklerin bazılarının kolesterolü düşürebileceği belirtilmiştir. Bir hayvan çalışmasında, karahindiba ekstresi ile tedavi edilen farelerde kolesterol ve trigliserit seviyelerinin çarpıcı bir şekilde düştüğü gözlemlenmiştir.
Bir tavşan çalışmasında karahindiba köklerinin ve yapraklarının diyete eklenmesinin yüksek kolesterole etkisi değerlendirilmiştir. Diyetinde karahindiba alan tavşanların, kolesterol seviyelerinin gözle görülür biçimde azaldığı gözlenmiştir.
Bu sonuçlar ilgi çekici olsa da, karahindibanın insanlarda kolesterol üzerindeki potansiyel etkilerini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Karaciğeri İyileştirebilir
Hayvan çalışmaları karahindibanın toksik maddelerin ve stresin varlığında karaciğer dokusu üzerinde koruyucu bir etkiye sahip olduğunu bulmuştur.
Bir çalışma, toksik asetaminofen (Tylenol) seviyelerine maruz kalan farelerde karaciğer dokusunun önemli ölçüde korunduğunu ortaya koymuştur. Araştırmacılar bu bulguyu karahindiba ait antioksidan içeriğe bağlamışlardır.
Diğer hayvan çalışmaları karahindiba ekstresinin karaciğerde depolanan fazla yağ seviyelerini azaltabileceğini ve karaciğer dokusunu oksidatif strese karşı koruyabileceğini göstermiştir.
Bununla birlikte, insan ve hayvan metabolizmasındaki farklılıklar nedeniyle insanlarda aynı sonuçların olması beklenmemelidir. Karahindiba insanlarda karaciğer sağlığını nasıl etkilediğini belirlemek için daha fazla araştırma gereklidir.
Bağışıklık Sistemine Etkisi
Bazı araştırmalar karahindibanın vücudun enfeksiyonla savaşma yeteneğini destekleyebilecek antimikrobiyal ve antiviral özelliklere sahip olabileceğini göstermiştir.
Birkaç tüp çalışması, karahindiba ekstraktının virüslerin çoğalma yeteneğini önemli ölçüde azalttığını bulmuştur. Araştırma ayrıca karahindibadaki aktif bileşiklerin bir kısmının çeşitli zararlı bakterilere karşı vücudu koruduğunu da göstermektedir.
Cilt Bakımı
Hayvan ve tüp araştırmaları, karahindibaların cildi güneş ışığından, yaşlanmadan, akneden ve deri hasarından koruduğu gösterilmiştir.
Bir çalışmada, karahindiba yaprağı ve çiçek özleri UVB radyasyonuna (güneş ışığına) maruz kalmadan hemen önce veya hemen uygulandığında cildi hasara karşı koruduğu görülmüştür. Fakat karahindiba kökünde bu etki görülmemiştir.
Yaşlanan ciltte sağlıklı, yeni cilt hücrelerinin üretiminde bir azalma vardır. Bir test tüpü çalışması karahindiba kökü ekstresinin yaşlanma sürecini yavaşlatabilen yeni cilt hücrelerinin oluşumunu arttırdığını göstermiştir.
Ek araştırmalar, karahindiba ekstresinin cilt iltihabını ve tahrişini azaltabildiğini ve aynı zamanda hidrasyon ve kollajen üretimini arttırdığını gösteriyor. Bu sonuçlar karahindibanın belirli akne türlerinin önlenmesinde ve tedavisinde faydalı olabileceği belirtilmiştir..
Harahindiba Ne Kadar Tüketilmeli?
Karahindiba yaprakları, sapları ve çiçekleri genellikle doğal hallerinde, pişmiş veya çiğ olarak yenilebilir. Kök genellikle kurutulur, öğütülür ve çay veya kahve yerine kullanılabilir.
Bazı mevcut verilere göre, farklı karahindiba formları için önerilen dozlar şunlardır :
Taze yapraklar: Günde 4-10 gram.
Kuru yapraklar: Günlük 4-10 gram.
Yaprak tentürü: Günde üç kez 0.4–1 çay kaşığı
Taze yaprak suyu: 1 tatlı kaşığı, günde iki kez.
Sıvı ekstresi: Günlük 1-2 çay kaşığı (5-10 ml).
Taze kökler: Günde 2–8 gram.
Kuru toz: 250-1000 mg, günde dört kez.
Karahindibanın Yan Etkileri
Karahindiba düşük toksisiteye sahiptir ve çoğu insan için, özellikle de tüm formda bir gıda olarak tüketildiğinde büyük olasılıkla güvenli olduğu bilinmektedir. Ancak, araştırmanın hala çok sınırlı olduğundan kullanımının yüzde 100 risksiz olmadığı unutulmamalıdır.
Karahindiba alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir. Kontakt dermatit, hassas cilde sahip kişilerde görülebilmektedir.
Karahindiba, bazı ilaçlar, özellikle de bazı diüretikler ve antibiyotiklerle olumsuz etkileşime girebilir.Herhangi bir reçeteli ilaç kullanıyorsanız, karahindiba almadan önce her zaman sağlık uzmanınıza danışılması gerekir.
Özet Olarak;
Karahindiba toksisitesi düşük olduğu ve çoğu insan için güvenli olduğu bildirilmiştir. Bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilecekleri ve özellikle diüretikler, antibiyotikler gibi bazı ilaçlar ile olumsuz etkileşime girebilecekleri bildirilmiştir. Fakat genel olarak sağlık rutininde eşsiz ve besleyici bir katkı olabileceği belirtilmektedir.