Abaye modası artık başlı başına bir endüstri; hatta dünyaca ünlü markaların özellikle Körfezli kadınlar için tasarladığı abaye koleksiyonları bile var.
Körfez ülkelerinin birçoğunda olduğu gibi Katar’da da erkekler geleneksel uzun beyaz entari, kadınlar ise siyah abaye (ferace) giyiniyor. Abayeler çoğunlunlukla siyah olsa da, üzerlerindeki işlemeler, desenler, taşlar ve motifler detayda farklılaşabiliyor.
Katar’da abaye modası zaman içinde gözle görülür bir değişime uğramış durumda. Önceleri tek rengin, siyahın hakim olduğu abayeler yoğunluktayken, artık sokaklar çok daha renkli ve canlı. Siyahın yerini başka renkler alıyor. Son zamanlarda göze çarpan, siyahların arasında hayli dikkat çeken yeni abaye rengi ise beyaz. Kadınların siyah abaye giymesinin zorunlu olmadığı ama toplumsal bir norm halini aldığı ülkede beyaz, abaye geleneğine yeni bir yorum getiriyor. Abaye tasarımcılarının yeni koleksiyonlarında, mağaza vitrinlerinde ve butiklerde baştan aşağı bembeyaz abayeler ön plana çıkıyor.
Eskiler ise beyaz abayeye karşı biraz mesafeli, bazı işlemeler ve desenlere yer verseler de abayede hakim renk olarak siyahı tercih ediyorlar. Beyaz modası yeniliklere daha açık olan gençler arasında yaygın. Hatta hemen hemen her organizasyona siyah abayesi ile katılan Katar Emiri Şeyh Temim’in kız kardeşi Şeyha Mayasa da son zamanlarda beyazı tercih ediyor.
BEYAZ ABAYE KALIPLARIN ÖTESİNE GEÇECEK Mİ?
Beyaz abaye tercih eden kadınlardan biri de Meryem el Subeyi. Meryem’in gardobunda onlarca abaye var, ama bunların sadece birkaç tanesi siyah. Geri kalanların tamamı gri, krem ve en çok da beyaz. Meryem gittikçe daha çok kadının geleneksel koyu renklerin aksine beyazı tonlar tercih ettiğini söylüyor. Yani beyaz artık sadece erkeklerin rengi değil.
Henüz 30’undaki genç girişimci için beyaz geçici bir ‘trend’ ya da moda değil. O beyaz rengin kişiliğini, kimliğini daha çok yansıttığını düşünüyor. Meryem yaklaşık bir yıl kadar önce gardrobundan siyah abayelerin neredeyse tamamını çıkarmış, çünkü siyah onu bunaltmaya ve ‘içini karartmaya’ başlamış. ‘’Eğer ülkemde abaye giyinmem gerekiyorsa, gelenekler bunu gerektiriyorsa, ben de bunu kendi tarzıma göre uyarlarım’’ diyor.
Başkent Doha’da sokaklarda, alışveriş merkezlerinde baştan ayağa beyazlar içinde kadınların sayısı son zamanlarda artıyor, ama yerliler arasında bunu yadırgayanlar da yok değil. Bunun farkında olan Meryem de toplumun beyaz abayeye bakışının yüzde yüz olumlu olmadığını söylüyor. Beyaz ile dışarı çıktığında insanların kendisine daha çok baktığını anlatıyor: ‘’Yerel halk bu konuda ikiye bölünmüş diyebilirim. Bir kesim kadınların beyaz giyinmesini desteklerken, diğer kesim beyaz abayeyi fazla iddialı ve geleneklere aykırı buluyor.’’
Senelerdir kadınları siyah abayeleri içinde görmeye alışan bir toplumda beyaz gibi zıt bir rengin hemen kabul görmesi ve benimsenmesi elbette zaman alıyor. Her şeyden önce gözlerin buna alışması lazım. Meryem de bu süreçte bazı zorluklarla karşılaşmış ve karşılaşıyor. Bir dönem devlet televizyonunda yapımcı olarak çalışan başarılı iş kadını, başından geçen bir olayı şöyle anlatıyor:
‘’Geçen sene bir televizyonun sabah programına konuk olarak davet edilmiştim. Kendim de televizyonda çalıştığım için kurallarını biliyorum: Kadınlar tamamen siyah abaye giyinecek ve saçın tek bir teli dahi gözükmeyecek. Ben kanala bembeyaz abayemle gittim, kahkülüm de ortada. Böyle yayına alamayacaklarını, stüdyodaki siyah abayelerden birini giymemi söylediler. Kabul etmedim, ben buyum dedim. Eninde sonunda, yayına da çok az zaman kaldığından dolayı, o şekilde almak zorunda kaldılar.’’
Beyaz şimdilik Meryem gibi genç ve özgüveni yüksek kadınlar arasında popüler, ama gelip geçici her trend gibi yok olmaya mahkum mu, yoksa geleneğe yeni bir yorum ve kendini ifade biçimi olarak modanın sınırlı kalıplarının ötesine mi geçecek göreceğiz…
Feyza Gümüşlüoğlu