Buğday ve işlenmiş ürünleri tüketmenin yasak olduğu bir beslenme tarzını benimsemenin, bizim gibi ekmeği, buğdayı kutsal kabul eden bir toplum için çok da kolay olduğu söylenemez. Çorbaya ekmek doğramadan, menemene yumurtaya banmadan, lahmacun yemeden, bulgur pilavını katık yapmadan, makarnayı haftada iki kez olsun tüketmeden durmak mümkün değilse, çölyak hastası olmadığı halde glutensiz beslenenler niçin bu yola girer?
Bu sorunun cevabını işin uzmanından, Buğday Göbeği kitabının yazarı ve güvenilir bir kardiyolog olan Dr. William Davis’ten alalım. Hikâyesi “tam tahıllı gıdalar tüketiyorum, yağı yemeklerimden uzak tutuyorum, abur cubura yan gözle bile bakmıyorum ama buna rağmen kilo veremiyorum, rahatsızlıklarım devam ediyor” diyen ülkemiz insanlarıyla oldukça benzer özellikler taşıyor.
Doktor William Davis günde sekiz-dokuz kilometre koşmasına, akılcı ve sağlıklı kabul edilen tam tahıllı gıdaları tüketip, et, yağ ve türevlerinden, abur cuburdan uzak dururken kilo probleminden kurtulamamasına anlam vermekte zorlandığını kitabında uzun uzun anlatıyor. Özellikle kahvaltıda tost, waffle gibi buğday içeren gıdalarla güne başladığında, uzun saatler boyunca yorgun ve uykulu hissetmesi bir şeyleri yanlış yaptığı konusunda düşünmesine neden oluyor.
Üst üste gelen bu farkındalığın ardından kan tahlili yaptırdığında, birçok beslenme doktorunun önerdiği tam tahıllı ürünleri listesine ekleyip et ve yağ gibi zararlı olduğu söylenen besinlerden uzak durmasına rağmen sonuçlar hiç iç açıcı gelmiyor ve Doktor William Davis’in diyabet hastası olduğu ortaya çıkıyor. İşte tam da bu noktada aslında sağlıklı kabul edilen beslenme listesinin her öğününde olan buğdayın glisemik indeksi gözüne çarpıyor. Buğdayın glisemik indeksinin şekerden bile fazla oluşundan şüphelenip araştırmaya başlaması attığı ilk ve en önemli adım. Durum böyle olunca, sürekli kilo almasının nedeni tahıllar olabilir mi diye düşünmeden geçmek de pek mümkün olmuyor.
Buğday ve karbonhidrat tüketmeyeceği basit bir beslenme listesi hazırlayıp önce kendi üzerinde deniyor. Vücudundaki değişiklikleri teker teker kaydediyor. Vücudundaki olumlu değişikliklerden sonra Doktor William Davis, bu farkındalığıyla birlikte aşırı kilolu ve diyabet olasılığı mevcut hastalarının kan şekerlerini etkin bir biçimde düşürmelerine yardımcı olmak için, buğdaydan hastalarını uzaklaştırarak tahıl bazlı yiyeceklerin yerini diğer düşük glisemik indeks içeren besinlerin aldığı basit bir diyet listesi oluşturmakla işe başlıyor. Bu beslenme listesini uygulayan hastaların üç ay sonra tahlilleri tekrarlandığında tek bir istisna dışında, kan şekerlerinin diyabet ortalamasından normale döndüğünü ve birçoğunun 10, 15 hatta 20 kilo verdiğini kaydetmiş. Kan şekerini düşürmek amacıyla başlattığı bu küçük deneyin çeşitli sağlık sorunlarını çözmesi ve kilo kaybını sağlamasına hala şaşırdığını söylüyor. Doktor William Davis’in iddiası; diyabet hastaları eğer beslenme listelerinden karbonhidratları, özellikle de buğdayı çıkarırlarsa diyabetin kontrol altına alınabilmesinin yanı sıra çoğu zaman da iyileştirilebileceği yönünde.
Uyguladığı bu basit diyet listesinin hastaları üzerindeki olumlu etkilerini, aldığı sonuçları paylaşmadan edemeyeceğim. İşte glutensiz beslenmenin sonucunda hastaların vücudundaki şaşırtan değişiklikler: Reflü, kramp, hassas bağırsak sendromundan kaynaklanan ishal gibi belirtilerin yok olması, daha zayıf ve enerjik, daha iyi uyuyabilen, daha iyi odaklanabilen ve daha berrak bir zihne sahip hastalar…
Uzun yıllardır süregelen döküntülerin yok oluşu, astım krizlerinin azalması, romatizmal eklem iltihaplarından kaynaklanan ağrıların dindirilmesi, bağırsakların, ciğerlerin daha iyi çalışması…
İşte bu sonuçlar çölyak hastası olmadığı halde insanları glutensiz beslenmeye yöneltiyor. Sizce de tüm bu sebepler buğdaydan vazgeçmek için yeterli değil midir?
Gluteni hayatından çıkarmanın keyfine varan, buğday/buğday türevleri ve hazır gıdaları ara sıra özlese de, vücudunun sağlıklı dolayısıyla da huzurlu olmasının kıymetini bilen, bulunduğu durumdan memnun olan ve şükreden insanlar için üç farklı glutensiz tarif yayınlıyorum.
Kinoalı Kısır
Malzeme:
1 su bardağı kinoa
8 adet yeşil soğan
½ demet maydanoz
¼ demet taze nane
1, ½ yemek kaşığı karabiber
1, ½ yemek kaşığı kuru nane
½ tatlı kaşığı kimyon
1yemek kaşığı nar ekşisi
1 adet taze limon suyu
Zeytinyağı
Tuz
Yapılışı:
Kinoayı üzerini 2-3 parmak geçecek kadar suyla haşlayın. Kinoa taneleri iyice yumuşayınca, yani 20-30 dakika sonra soğuk sudan geçirip süzün. İyice soğuyana ve suyundan ayrılıncaya dek süzgeçte bekletin.
Bu sırada yeşillikleri doğrayıp bir kenara alın.
İyice soğuyan kinoayı derin bir karıştırma kabına alın, malzemenin tamamını ekleyin. Bir kaşık yardımıyla iyice karıştırın. Tadını kontrol ederek baharat, limon veya zeytinyağı ilave edebilirsiniz. Kinoanın nötr bir tadı olduğu için, lezzetlendirmek adına baharatınızın kuvvetini göze alarak çoğaltmanız gerekebilir. Yaklaşık 30 dakika ila 1 saat arasında dinlendirip soğuk servis yapın.
Afiyet olsun!
Sebzeli Izgara Tavuk
Malzeme:
3adet tavuk göğsü
Marinasyon için:
3 diş sarımsak, rendelenmiş
1 çay bardağı zeytinyağı
2 tatlı kaşığı kekik
Tuz, karabiber
Izgara sebze için:
250 gr. mantar
2 adet kabak
2 adet kırmızı biber
Zeytinyağı
Yapılışı:
Derin bir kaba marinasyon malzemesini alın. Tavukları ister fileto olarak bırakın, isterseniz şerit şeklinde doğrayıp marine malzemesinin olduğu kaba ekleyin. İyice karıştırıp üstünü streç filmele örtün. 1-2 saat buzdolabında dinlendirin.
Sebzeleri ince halkalar şeklinde doğrayın. Izgara tavada önlü arkalı pişirin. Tuz ve karabiber serpiştirip küçük bir tavaya alıp soğumaması için kısık ateşte bekletin.
Marine ettiğiniz tavukları bir kağıt havlu yardımıyla kurulayın. Sebzeleri pişirdiğiniz ızgara tavaya tavukları alıp önlü arkalı, iyice pişirin.
Servis tabaklarına önce sıcak sebzeleri döşeyin. Üzerine ızgara tavukları koyup servis yapın.
Afiyet olsun!
Glutensiz, Rafine Şekersiz Hurma Topları
Malzeme:
9 adet büyük hurma
1/2 su bardağı badem
1/2 su bardağı ceviz
1 tatlı kaşığı hindistan cevizi rendesi
1 tatlı kaşığı ham kakao
1 tatlı kaşığı tereyağı, eritilmiş
Yapılışı:
Hurmaların çekirdeklerini çıkarın, baş kısımlarındaki saplarını ayıklayın.
Mutfak robotuna hurmayı alın, püre haline gelene dek robottan geçirin. Bir kaseye alın.
Hurmaları çıkardığınız robota ceviz ve bademi alın. Birkaç kez robottan geçirin.
Üzerine hurmaları ve tüm malzemeyi alın. Birkaç kez daha robottan geçirip kenara alın. Hurma püresinden ceviz büyüklüğünde parçalar alıp yuvarlayın.
Bir tepsiye alüminyum folyo ya da streçfilm serip yuvarladığınız hurma toplarını dizin. Vaktiniz varsa, streçfilme sardığınız hurma tepsisini buzdolabına kaldırıp bir gece bekletin. Hemen tüketmek isterseniz 15 dakika buzlukta bekletin.
Afiyet olsun!