Anne adaylarının da çalışan annelerin de sosyal ve yasal hakları olduğunu biliyor muydunuz? Hamilelik-doğum ve doğum sonrası süreç, kadının ve çocuğun sağlığı açısından oldukça önemli. Ancak çoğu anne maalesef bu haklardan haberdar değil. Çalışan annenin yeterince zorlaşan yaşamını kolaylaştıran bu hakları bir de bizden dinleyin istedik.
Kadın çalışanın, doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta doğum izni hakkı bulunmaktadır. Çoğul gebeliklerde, doğum öncesi süreye 2 hafta daha eklenmesi öngörülmekte. Ancak kadının sağlık durumu ve hekim raporu ile kadın işçi işyerinde doğumdan önce 3 haftaya kadar çalışabilir. Böylesi bir durumda doğum öncesi çalışarak geçirilen süreler, doğum sonrası kullanılan izin süresine eklenecek. Diğer bir ifade ile, eğer kadın çalışan doğumdan önceki 8 haftalık (çoğul gebelik halinde 10 haftalık) sürede, örneğin doktor raporu ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar işyerinde çalışmışlar ise, bu kullanılmayan izin süreleri doğum sonrası izin sürelerine eklenir.
Peki erken doğum yapma halinde izin durumum ne olur?
Kadın çalışanın erken doğum yapması halinde doğum öncesi kullanamadığı izin sürelerinin tamamı doğum sonrası izin sürelerine eklenmektedir.
Doğum yapan çalışanın 16 haftalık doğum izini bitiminden itibaren, istemesi halinde kendilerine 6 aya kadar ücretsiz izin verilir. Verilen bu ücretsiz izin süreleri çalışma süresinden sayılmayacak, yıllık ücretli izin haklarının hesabı bakımından dikkate alınmayacaktır.
Süt izni ne kadar?
Çocuk 1 yaşına gelene dek günde 1,5 saat süt izni verilmektedir. Verilen bu izin süreleri kadının çalışma süresinden sayılmaktadır. Bu süreyi nasıl ve ne şekilde kullanılacağını çalışan kadın kendisi belirler. Ayrıca dilerse bu süreyi haftada bir gün izinli olarak da kullanabilmektedir.
Gelelim erkek çalışanın eşi doğum yaptığında izin hakkına…
Belki de İş Kanunu’nun en büyük eksiği erkek çalışana babalık izni verilmemesi. Kanunun bu eksikliğinin çoğu zaman duyarlı işverenlerin yaklaşımları ile çözümlenmesine rağmen, halen yasa değişikliğinin yapılmamış olması babaları üzmeye devam ermekte. Çalışan eşinin doğum yapması sebebiyle izin kullanma durumu, işverenle arasında kurulan sözleşmede bu hüküm mevcut olması veya işverenin bu izni uygun görmesine bağlı olarak arttırılabilir.
Uzun süredir üzerinde çalışılan yasal düzenlemeyle, eşi doğum yapan çalışana verilen babalık izninde memur-işçi ayrımı kaldırılacağı müjdesini de verelim. Mevcut uygulamada memurlar 10 gün doğum izni kullanabilmekte. Doğum teşviklerinin yanı sıra kıdem tazminatı, taşeron işçi ve diğer ilgili düzenlemeleri içeren yasa tasarısıyla SGK’lı erkeklerin kullandığı bu izin 10 güne çıkarılması planlanmakta. Ayrıca doğum yapan kadın memurların yarım gün mesai yapması sağlanacak ve kendilerine maaşlarının yarısı ödenecek.
Anne olmak zor meslek. Hepimize kolay gelsin…