YOĞURT: DOĞAL PROBİYOTİK
Probiyotikler sindirim sistemindeki florayı dengede tutan yararlı bakterilerdir. Bu bakteriler, aynı zamanda sindirim sisteminde gıdaların parçalanarak vücuda alınmasına da yardımcı olurlar. Faydalı bağırsak mikropları (probiyotikler) çeşitli yararlarının yanında, dış ortamdan gelen zehirli maddelerin kana geçmesini engelleyen koruyucu bir bağırsak tabakası oluştururlar. Bağırsaktaki bazı mikroorganizmaların çoğalmasını artıran ve/veya aktivitesini uyaran ve insan ya da hayvan sağlığını olumlu yönde etkileyen maddelere (besinsel lifler gibi) prebiyotik denir.
Asya ve ortadoğuda 2000 yıl öncesinde, Türkler tarafından sütün fermantasyonuyla elde edilen yoğurt, bir yaşam kaynağı ve sağlık veren besin olarak yaygın olarak kullanılmıştır. Nobel ödüllü Rus Fizyolojist Metchnikoff probiyotikler üzerine sayısız araştırma yapmış ve orta Asya ırklarının uzun yaşamasında yoğurdun katkısı olduğunu söylemiştir. Probiyotik bakteriler için ana kaynaklar süt ürünleri ve diyet katkılarıdır. (Süt, Yoğurt, Kefir, Peynir ve tabletler). Un ve şekerden fakir, sebze, meyve, et, yumurta ve fermantasyon ürünleri (turşu, yoğurt, peynir, boza, sirke, tuzlama yiyecekler) gibi doğal gıdalardan zengin bir diyet, bağırsak florasının koruyuculuğunu artırmaktadır.
Bağırsak florasının bozulmasının başlıca nedenleri
- Karbohidrattan zengin gıdalar
- Rafine gıdalar
- Çeşitli toksinler
- Antibiyotikler
Hastalıkların önlenmesinde de -özellikle çocukluk çağında- çok miktarda antibiyotik kullanımının barsak mikrobiyotasında (barsak mikroflorası) kalıcı değişiklikler yapabileceği düşünülmektedir. İnflamatuvar barsak hastalığı ile ilgili yapılan bir ikiz çalışmasında sık antibiyotik kullanmak önemli bir risk faktörü olarak bulunmuştur. Bu durum Türkiye gibi antibiyotiklerin reçetesiz rahat bir şekilde alındığı ülkelerde önemli bir sorundur.
Liflerin probiyotik özelliği olanları sağlık açısından yararlıdır. Liflerin bu özelliği taşıması için üst gastrointestinal sistemde sindirime dirençli olması, bakteriler tarafından barsakta farmente edilmesi ve özellikle yararlı bakterileri selektif olarak çoğaltması gerekiyor. Konakçıya sağlık yönünden yarar sağlaması gerekiyor.
Probiyotiklerin faydaları:
- Bağışıklık sistemin güçlendirilmesi.
- Besin zehirlenmesindeki mikropları baskılayan olumlu etkileri.
- Barsak flora dengesini düzelterek barsak hareketliliği normale getirmek suretiyle kabızlığın azaltılması.
- Bebeklerde, sık seyahat eden ve antibiyotik kullanan kişilerde oluşan ishalin tedavisi.
- Kolesterolün düşürülmesi, diyabetin kontrolü ve osteoporozun önlenmesi.
- Besinlerin sindirimi, vitamin mineral ve aminositlerin emiliminde yardımcı olarak
- Hücre fonksiyonlarının düzenlenmesi.
- Enfeksiyonlardan korunma (örneğin, kadın genital kanalındaki koruyucu probiyotik bakteriler).
- Enfektif hastalıkların daha kolay atlatılması.
- Probiyotikler, Süt ve süt ürünlerini tükettikten sonra laktoz intolerans nedeniyle bağırsaklarda gaz problemi yaşayan kişilerde laktozu parçalanması nedeniyle gaz oluşumu azaltır.
KEFİR NEDİR ?
Kefir, kefir taneleri ile elde edilen, Kafkas orjinli etilalkol ve laktik asit fermantasyonlarının bir arada oluştuğu tarihi geçmişi olan bir süt içeceğidir. Kefir çok karışık mikrobiyolojik yapıya sahiptir. Boyutları 0,5-3 cm arsasında değişir ve fındık yada buğday tanesi büyüklüğünde beyaz, beyaz-sarı arasında renklerde küçük karnabahar veya patlamış mısır görünümündedir. Kefiri yaşı ne olursa olsun her yaştaki insan kullanabilir. Yan etkisi yoktur. Çocuklara bile rahatlıkla verilebilir. Zengin bir probiyotik kaynağıdır.