Sağlıklı beslenmek, bağışıklık sistemini korumak, bağışıklık sistemini korumanın yolları… Belki de son zamanlarda en fazla duyduğumuz konular. Pandemi ile daha da sık halde konuştuğumuz bu konuların gerçek anlamları neler? Sağlıklı beslenmede doğru bildiğimiz yanlışlar, kilo verememenin altında yatan nedenler… Aslında hep dilimizde olan fakat hala birçoğunun hala anlamanı bilmediğimiz konuları Uzman Diyetisyen Yeşim Temel Özcan ile konuştuk…
Öncelikle Sizi Kısaca tanıyabilir miyiz? Fonksiyonel Tıp Diyetisyenliği eğitim aldığınızı biliyoruz. Nedir Fonksiyonel Tıp Diyetisyenliği?
1994 yılında Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünü bitirdikten sonra farklı kurumlarda meslek hayatımı devam ettirdim, Suadiye’de kliniğimde ve Memorial Wellness danışan kabulüne devam etmekteyim. Fonksiyonel Tıp Eğitim Platformu bilim kurulu üyesi olarak eğitim vermeye devam ediyor ve kıymetli meslektaşlarımın gelişimine katkıda bulunmaktayım.
Danışanlarınız hangi yaş ve kitleden oluşuyor? Sizi özellikle tercih etme nedenleri ne oluyor?
Danışanlarım birkaç aylık bir çocuk da olabiliyor 80 yaşında bir yetişkin de. Her yaş grubundan danışanı kabul ediyorum. Yaşadıkları sağlık problemlerinin kök nedenini bulma ve beraberinde beslenme tedavisi uygulamak için benimle görüşmek istiyorlar, kurduğumuz güven bağı ile güzel bir şifalanma sürecini birlikte geçiyoruz.
Kilo vermek hep bir problem. Bu problemi çözüme kavuşturma yolunu nedir?
Her zaman söylerim kilo yalnızca bir yan etkidir. Biz sistemdeki problemi çözebilirsek – yani kök nedeni ortadan kaldırabilirsek kilo problem olmaktan çıkacaktır.
Sürekli bir bağışıklık sistemi diyoruz. Nedir peki bu bağışıklık sistemi?
Sağlıklı bağışıklık sistemi vücudumuzu enfeksiyonlar, patojen bakteriler, mikroplar ve hastalıklara karşı korur. Kısacası vücudu koruyan bir savunma kalkanıdır.
Bağışıklık sistemini korumanın yolları nedir?
Stres, toksik yük, yanlış ilaç kullanımı, saldırgan besinlerin tüketimi, sistemsel problemler bağışıklık sistemine zarar verir.
Bağışıklığı sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmek için sağlıklı beslenme, yeterli fiziksel aktivite, yeterli parasempatik sistem aktivitesi (endişeli ruh halinden sakinliğe geçiş) oldukça önemlidir.
Sağlıklı beslenmede doğru bildiğimiz yanlışlar neler?
Vitamin içerdiği düşüncesiyle meyve (yüksek früktoz), yüksek protein içerdiği düşüncesiyle peynir (kazein sindirim problemlerine neden olabilir), çok fazla tahıl tüketimi doğru bildiğimiz yanlışlar arasında yer alıyor. Tüm bu besinleri tüketim sıklıklarına dikkat ederek beslenmeye dahil etmeliyiz.
Sağlıklı kilo vermenin sırrı nedir?
Sağlıklı günlük rutinler oluşturun ve bunu bir yaşam şekli haline getirin. İyi kalite proteinler (yumurta, balık, hindi, tavuk, kuzu eti), karbonhidratlar (sebze ve kök sebzeler), fonksiyonel yağlar (zeytinyağı, ghee, hindistancevizi yağı, avokado) beslenmenize ekleyin. Günlük aktivite düzeyini destekleyin, farklı egzersiz türlerini günlük rutininize ekleyin. Parasempatik sistem aktivitenizi artırın, meditasyonlar ve nefes egzersizleri bu noktada harika birer destek olacaktır.
Malum pandemi nedeniyle evlerimizden çıkamaz olduk… Siz bu süreçte ne gibi önlemler almamızı öneririsiniz?
Viral – bakteriyel enfeksiyonlar ile mücadelede en önemli silahımız güçlü bir bağışıklık sistemi, güçlü bir bağışıklık sistemi için beslenmenin gücü kuşkusuz tartışılmaz. Bu süreçte hepimiz bir kez daha anlamış olduk hayatta kalabilmenin yolu güçlü bir bağışıklık sisteminden geçiyor.
Doğal antibiyotik kaynağı olan besinleri yani soğan – sarımsak ve bunların sirkesini tüketmek bağışıklığı güçlendirir.
Düzenli renkli sebze ve taze sıkılmış sebze suları tüketmek, antioksidan meyveleri kontrollü bir şekilde beslenmeye dahil etmek önemlidir.
Probiyotik besin destekleri ve özellikle ev yapımı; laktofermente gıdalar tüketmek önemlidir. Evde fermente edilmiş turşular, pancar kvass, sirkeler önemli doğal probiyotik kaynaklarındandır.
Soğuk sıkım bitkisel yağlar (hindistancevizi yağı gibi), zeytinyağı (özellikle erken hasat zeytinyağı), balık yağları, kabuklu yemişler ve tohum yağları tüketmek gerekir.
Bağışıklığın en önemli elemanları olan serum D Vitamini, Çinko, Selenyum düzeylerinizi optimal seviyede tutmaya özen gösterin. Beslenmenize mutlaka bu vitamin-minerallerin besin kaynaklarını ekleyin.
Evde kalınan süre fiziksel aktivite düzeyinde çok ciddi düşmelere neden oldu, mutlaka bu konuda önlem almak gerekiyor. Günlük aktivite düzeyini desteklemek fiziksel ve mental sağlığın devamlılığı kuşkusuz çok büyük bir rol oynuyor.
Bağırsaklar ikinci beyin bunu artık hepimiz biliyoruz. Peki bağırsak biyotası nedir?
Bağırsak biyotası, bağırsakta bulunan mikroorganizma popülasyonlarını tanımlar. Bakteriler, mantarlar, virüsler, mikroorganizmalar biyotayı oluşturur. Bu canlılar arasında bir denge mevcuttur, bu denge bozulursa sağlık sorunları oluşabilir. 1000 ‘den fazla tür, 7000 ‘den fazla alt türe sahiptir. Sağlıklı bir yetişkinin bağırsağında ortalama 1,5 – 2 kg bakteri vardır.
Bağırsakları korumanın başlıca yolları nelerdir?
Stres, toksik yük, yanlış ilaç kullanımı, saldırgan besinlerin tüketimi, sistemsel problemler bağırsak duvarına zarar verir; bağırsakta geçirgenliğe neden olur. Bağırsak sağlığını koruyabilmek için iyi kalite proteinler (yumurta, balık, hindi, kuzu eti) sıkça tüketilmelidir.
Sağlıklı yemek ile diyet yapmanın arasındaki farklar nelerdir?
Diyet sürdürülebilir bir program değildir, belirli bir süreyi kapsar ve sonrasında kişi alışkanlıklarını değiştirmediği için kendisini kısır bir döngünün içerisinde bulur. Sağlıklı beslenmeyi yaşam tarzı değişikliği ile kalıcı hale getirmek kuşkusuz en doğru yöntemdir. Vücudun ihtiyaç duyduğu besinleri doğru porsiyonlar ve zamanlama ile hayatına ilave etmesi, sağlıklı alışkanlıkların kazandırılması temel amacımızdır.