Tiroid hormonları tirozin aminoasidi ile iyodun birleşmesi sonucu sentezlenir. Yani tiroid hormonlarının yapımı için iyot gereklidir.
İyot, vucudumuza besinlerle alınır ancak besinlerdeki iyot yeterli olmadığı için özellikle ülkemizde tuzlar iyotlandırılmıştır. İyot eksikliği tiroid bezinin büyümesine neden olur. Hamilelerde iyot eksikliği düşüklere, ölü doğumlara veya bebekte gelişme geriliğine neden olabilir. İyot eksikliği tiroid hormonlarının eksilmesine yani hipotiroidiye neden olduğu için bu olumsuz sonuçlarla karşılaşılır.
Hashimoto hastalığı genellikle hipotiroidi ile sonuçlanır. Hastalığın pek çok nedeni vardır. Otoimmun kronik bir hastalık olan Hashimoto da fazla iyot kullanımı antikorların yükselmesine neden olabilir. Bu bilgiyi destekleyen yayınlar vardır. Ancak sadece bu bilgiye dayanarak iyodun tiroid hastalarındaki önemini göz ardı etmemek gerekir. Çünkü tiroid hormonu sentezi için iyot gerekmektedir.
Hashimotoda ve diğer tiroid hastalıklarında “hipertiroid” yani fazla hormon yapımı durumunda iyot yasaklanır ve hastalara “iyotsuz tuz” kullanması önemle hatırlatılır. Bu özel koşullar dışında iyotlu tuz kullanımı hatta bazı hastalarda ilave iyot ilacı da önerilmektedir.
İyotlu tuz konusunda hastaların aklı çok fazla karıştırılmaktadır. Hipotroidisi olan bir hastaya iyot alsın diye “balık yemelisiniz” derken, iyotlu tuzu yasaklamak zaten bir çelişkidir. Bu nedenle özel durumlar dışında “iyotlu tuz” kullanılmalıdır. Ancak tuz her zaman az kullanılmalıdır. Özel durumlarda doktor önerisi ile iyotlu tuz kullanımı yasaklanmalıdır.
Prof. Dr. Yeşim Erbil