Geleneksel bir toplum yapısı ile Türkiye, bölge fark etmeksizin çeşitli gelenek ve adetler uygulanıyor. Geçmişten günümüze kadar devam eden geleneklerin en çok karşımıza çıktığı alan ise düğünler. Evliliğin ilk aşaması olan düğünlerde çokça karşılaştığımız gelenekler kültürümüzü yansıtan en önemli ögeler arasında. Kültür karmaşasının yaşandığı düğünlerde bölge bölge ilginç adetlere göz atalım.
Geçmişten günümüze kadar süregelen örf, adet ve geleneklerin en çok gözlemlendiği oluşum olan düğünlerde gelin ve damat yeni hayatlarına ilk adımı belirli ritüeller çerçevesinde atıyor. Türkiye’nin 7 bölgesinde yüzlerce farklı gelenek ile yeni hayatına başlayan gelin ve damat, birkaç saat içerisinde birçok adet ve geleneği düğünlerine yansıtabiliyor. Ayrıca farklı yörelere özgü ritüellerin bir araya gelmesi ile kültür karması ortaya çıkabiliyor.
Akdeniz Yöresel Düğünleri
Mavinin ve yeşilin buluşma noktası Akdeniz’de, düğünlerde göçebe kültürün etkileri kültürel ögeler arasında serpilmiş konumda. Akdeniz bölgesinde düğün için ‘okuntu’ veya ‘yol’ adı verilen davetiyeler ile yakın akraba ve davetliler düğüne davet edilir. Genellikle üç gün süren düğünler cuma günü başlar ve pazar günü öğlene kadar devam eder. Düğündeki bütün ritüellerle tek tek ilgilenen sağdıçlar düğünün ve damadın rehberliğini üstlenir. Bütün masrafların düğün evi tarafından karşılandığı Akdeniz yöresinde, davul ve zurna eşliğinde oyunlar oynanır ve halay çekilir.
Doğu Anadolu Yöresel Düğünleri
Kültür çeşitliliğinin en yoğun bölgelerinden biri de Doğu Anadolu’dur. Türk kültür geleneğinin yanı sıra bölgede yüzyıllardır var olan kültürel ögelerle harmanlanmış bir senteze sahip. Düğün öncesinde ve sonrasında birçok gelenek ve göreneğin uygulandığı evliliklerde düğünden birkaç gün önce gelin evinde çeyizin sergilenmesi dikkat çekici bir gelenektir. Düğünlerde ‘maşta’ adı verilen kadınlar düğünle ilgili olarak önemli roller üstlenir ve düğünün işleyişinden sorumlu kişi olarak bilinir. Şanlıurfa gibi bazı yörelerde düğünde takı takamayanlar veya düğüne katılamayanlar düğünden sonraki 3 hafta süresince ‘gelinin cuması’ adı altında takılarını takabilirler.
Ege Yöresel Düğünleri
Yörük kültürünün hakim olduğu Ege bölgesinde düğünler oldukça renkli devam eden gelenektir. Gelin ve damada yakınları düğünden önce hediyelerini vermesi yaygın adetler arasındadır. Gelin alma ritüelinin yanı sıra bazı bölgelerde pazartesi günleri düğünün başlamasına ‘ön düğün’ cuma günleri başlamasına ise ‘ters düğün’ adı verilir. Damat gelini yaşayacakları evde buğday, para ve pirinç ile karşılayarak evliliklerinin refah içinde geçmesi amaçlanıyor.
Trakya Yöresel Düğünleri
Rumeli bölgesinden insanların göç etmeleriyle kendine has nüanslarıyla zenginleşen ve ortak bir kültür oluşturulan Trakya bölgesinde farklı kültürlerin bir araya gelmesinden dolayı kültür karması oluşmuştur. Kadınların düğün öncesinde düzenlediği gelin hamamı bir ‘sefa meclisi’ olarak adlandırılır ve düğün öncesinde eğlence düzenlenir. Trakya düğünlerinde çifte davul zurna çalınması da düğünün zenginliğinin göstergesidir. Düğünlerde Rumeli havaları çalınırken Rumeli’ye özgü düğün yemeği de ön plandadır.
Karadeniz Yöresel Düğünleri
Doğal güzellikleri, şivesi, yemekleri ve müzikleriyle kendine özgü olan Karadeniz, düğünleriyle de kendine özgüdür. Kemençe ve tulumun hakimiyetinde gerçekleşen düğünün öncesinde ‘ağırlık görmeye’ gidilir ve gelinin çeyizi damat evine götürülerek yerleştirilir. Gelin almaya gelen erkek tarafına kız tarafından yöresel yemekler ikram edilir. Ardından damat evinde horon tepilerek gelin ve damadın evlilikleri kutlanır.