Yüksek enerjisi ve engin bilgi birikimi ile her evin doktoru Dr. Ender Saraç, sağlıklı yaz beslenmesi, saç, el ve ayak bakımı, güneş koruması ve kurban eti tüketimine kadar birçok konuyu özel tarifleri ile birlikte Aysha Dergi’ye anlattı…
“Güneşten korunma ve güneş ışınlarının zararları konusunda maalesef pek bilinçli değiliz. Güneşle aramıza nasıl bir mesafe koymalıyız”
Yaz mevsiminde her şey değişiyor. Bir kere güneşin azı karar çoğu zarar. Evet, güneşin yararları kendimizi daha iyi hissetmemize yol açıyor. Kanda mutluluk hormonu düzeyini artırıyor; spor yapmayı, duş almayı, hareketli olmayı, uyanmayı kolaylaştırıyor. En önemlisi de D vitamini sentezini artırıyor. Zararlarını ise kontrolsüz güneşlendiğiniz zaman çok terletmesi, cilt lekeleri, cilt kanseri riskinin artması, sıvı kaybı ile gelen güneş çarpması gibi bir takım komplikasyonlar olarak sayabiliriz. Yapacağınız ilk iş önce iyi bir güneş koruyucu seçmeniz… Yazın özellikle kapalı hanımefendilerin, daha muhafazakâr giyinen kişilerin, rezidanslarda çalışan ve mor ötesi ışınları geçirmeyen camlı arabalarda seyahat edenlerin vb. D vitamini desteği alması ve dozunda güneşlenmesi şart. Temmuz ve Ağustos aylarında nerede olursanız olun 11.00 – 15.00 arası koruma sürseniz güneşe çıkmayın. Koruma sürdüğünüz zaman terlediğinizde, havuza veya denize girdiğinizde o zaten gidiyor. Bu yüzden koruyucunuzu sık sık yenilemeyi unutmamalısınız.
Sağlıklı bir bireyin yaz beslenmesi nasıl olmalı?
Yazın geç saatte sohbetle, muhabbetle yenen yemekler büyük bir sorun oluşturuyor. Şekerli meşrubat tüketenler, şekerli meyveleri, tatlıları hemen yemekten sonra tok karınla yiyenler tabii ki daha kolay kilo alıyorlar. Ben yaz mevsiminde 2 öğün beslenmeyi öneriyorum. Örneğin 10:30 gibi biraz salatalık, üstüne limon sıkılmış bol yeşillik ile gecikmiş bir sabah kahvaltısı yapabilirsiniz. Kahvaltıda size eşlik edecek yaza özel bir pankek de harika olur. 3 yumurta beyazı, 1 yumurta sarısı, 4 yemek kaşığı kadar yulaf ezmesi, 1 tepeleme kaşığı chia tohumu, 1 çay kaşığı çörek otu ve 3 yemek kaşığı dolusu da çökelek peynirine ihtiyacınız var. Malzemeleri çırpın, üzerine sulandırmak için biraz tercihen badem sütü kullanın. Sonra da karışımın her iki tarafını teflon tavada pankek gibi pişirin. Protein deposu, bağırsak çalıştıran ve besleyici müthiş tok tutan gıdadır bu. Yanında orman meyvelerinden yapılmış marmelat, 7-8 adet zeytin ve kızartılmış yulaf ekmeği de tüketebilirsiniz. Saat 14:30 gibi bir parça az şekerli meyve mesela böğürtlen, vişne, çilek, çok tatlanmamış nektarı, şeftali, kayısı yanında da haftada 3-4 kez ceviz, çiğ badem veya fındık yenilebilir. Tatlı krizi yaşıyorum diyenler bu öğüne bir top dondurma da ekleyebilirler. Üzerine biraz tarçın da koyabilirsiniz, kan şekerini düşürür. Akşam ise erken saatte ve hafif yemekler tüketmekte fayda var. Et, tavuk, balık gibi haftada beş gün hayvansal protein, iki gün de bakliyat, yeşil mercimek, barbunya ya da nohut güzel olur. Bunların yanına mutlaka bir sebze yemeği de konulmalı. Mevsimin taze sebzeleri semizotu, bamya bağırsakları çalıştırır. Kabak, taze fasulye de tüketilebilir. Eğer spor yapan ve çok enerji isteyen biriyseniz birazcık bulgur veya kinoa, kabuklu siyah pirinç, karabuğday gibi yavaş bir karbonhidrat da yiyebilirsiniz. Tüm bunlara mutlaka bol limonlu yeşillikler de eşlik etmeli… Yazlıkta, deniz kenarında veya bahçenizde az olmak şartıyla nispeten daha masum besinler tüketebilirsiniz. Böyle bir durumda size önerim; birazcık sarı leblebi, salatalık, az şekerli meyve ve birazcık da tuzsuz kabak çekirdeği olacaktır.
ENDER SARAÇ’TAN YAZA ÖZEL TARİFLER
“YAZIN GÖZDESİ DEMİRHİNDİ”
Terlemeyi azaltan, susuzluğu gideren harareti bastıran çok şifalı bir şerbettir demirhindi. İki litre su içerisine bir avuç dolusu demirhindi koyun, 8-9 dakika iyice kaynatın ki özünü versin. İçerisine iki kabuk tarçın, 4-5 tane karanfil ve 3-4 tane de kakule atıp fokurdatın. 5 dakika demlendikten sonra hepsini süzün. Ilındıktan sonra içine bir bütün limonu sıkın ve 4-5 yemek kaşığı kadar da bal karıştırın. İçerken içerisine taze nane yaprakları ve taze fesleğen yaprakları ile bir iki dilim incir ve limon-buz koyup soğuk soğuk için.
BUZLU ÇAY TARİFİ
İki litre su içerisinde 3 kabuk tarçın, 6-7 tane karanfil, 2 çorba kaşığı dolusu yeşil çay, bir çorba kaşığı mate çayı, 2 çorba kaşığı dolusu yasemin çayı, bir çorba kaşığı gül yaprağı ve bir kaşık da melisa yaprağı koyup kaynatın. 4-5 dakika demlensin. İçine fesleğen yaprağı ya da nane yaprağı, yanına da turunçgillerden dilimleyerek bolca buz ile servis edebilirsiniz. Yaz sıcaklarında içinizi ferahlatacak…
Özellikle yaz döneminde ayaklar daha fazla tahriş oluyor, bakım istiyor. Ayak ve bacak bakımı ile ilgili neler önerirsiniz?
Ayak bacak bakımında klasik manikür ve pedikür devri bitti. Biz de artık kliniğimizde podoloji bölümü olarak tamamen steril bir şekilde etler kesilmeden, mantar veya enfeksiyon riski olmadan işlemleri gerçekleştiriyoruz. Özellikle hamileler, yaşlılar, kanser tedavisi görenler, ayaklarında sık enfeksiyon olanlar, diyabetik olanlar özellikle bu tür merkezlerde hijyenik olarak bakımlarını yaptırmalı. Ayakta özellikle de batık tırnakta artık yeni şeffaf bant tekniği var, eskiden tel vardı. Nasır ve diyabetik ayakta özel tedaviler var. Ayrıca yazın insanlar sürekli suda oldukları için mantar çok yaygın oluyor, buna da dikkat etmek gerekiyor.
Saçların yıpranmasına karşı neler yapılabilir?
Saçlar yazın güneşten, denizden veya havuzdan yıpranıyor. Onun için de saç hafif nemliyken buhara tutun. Normal saçlar için bir tatlı kaşığı badem yağı, bir tatlı kaşı Hint yağı, 2 tatlı kaşığı argan yağı, 2 ampul dekspantenol, 2 ampul E vitaminini karıştırıp saça süreceksiniz. Streç ile sarıp bir saate kadar bekletin. Sonra şampuan ile akıtıp saçlarınızı yıkayın.
“KURBAN ETİ DOĞRU PİŞİRİLMEZSE HAZMI ZORDUR”
Kurban eti tazedir, doğru pişirilmezse hazmı zordur. Eğer kesildiği gün tüketecekseniz eti, pişirirken içerisinde mutlaka biraz biberiye, zencefil, sivri biber gibi hafif acı ve hazmettirici baharatlar ekleyin. Kekik, kimyon ve kırmızı biber de benim favorilerimden. Özellikle kimyon taze etin gaz yapıcı etkisini dengeleyerek daha rahat sindirmenize yardımcı olur. Etin yanında sebze ve nar ekşili salata öneriyorum. Karbonhidratlar kilo aldırıyor. Ayrıca havaya kapılıp bütün gün kurban eti tüketmeyin, özellikle akşam yemeği yerine taze et tüketiminizi öğleye kaydırmanızda fayda var.
