Tarihçi ve rehber kimliği ile Saffet Emre Tonguç’un, iletişimci kimliği ile Zeynep Şahin Tutuk’un ve drone pilotu Halit Bilen’in bakış açısıyla, bir martının kanatlarında İstanbul’u anlatan ‘Kanatlarımda İstanbul’ kitabı İstanbul’un 80 farklı noktasını okuyucularıyla paylaşıyor. Tarihi Yarımada ile başlayan ‘Kanatlarımda İstanbul’ Prens Adaları ile sonlandırılarak 80 farklı nokta için alıntı, şiir, şarkı ve notlarla Saffet Emre Tonguç, İstanbul’u farklı bir bakış açısıyla anlatıyor. Saffet Emre Tonguç ile rehber ve arşiv niteliğindeki ‘Kanatlarımda İstanbul’u konuştuk.
Röportaj: Hümeyra Zorlu
Saffet Bey öncelikle rehber ve arşiv niteliğindeki “Kanatlarımda İstanbul”un hazırlık sürecini konuşalım. Kitabın hazırlık süreci nasıl gelişti?
Uzun bir çalışmanın ürünü. Ben, kitabı birlikte yazdığım İletişim Danışmanım Zeynep Şahin Tutuk ve drone pilotumuz Halit Bilen, yoğun bir çalışma yürüttük. Drone uçuşları için resmi izinlerin alınmasından tutun da anlattığımız mimari eserlerin, müzelerin, parkların güncel bilgilerine ulaşmaya kadar titiz bir çalışma yürüttük. Öncelikle nasıl bir İstanbul anlatacağımızı belirlememiz gerekti. Çünkü benim daha önce yazdığım 9 farklı İstanbul kitabı var. Üçümüzün birlikte çıkaracağı işin farklı bir boyutta olması gerekiyordu. Bir İstanbul masalı anlatalım diye düşündük. Sadece bir rehber kitap ya da sadece bir tarih kitabı olmasın, okuruyla konuşan, hem tarihini hem bugününü anlatan bir tarzı olsun istedik. Sadece bununla da sınırlayamazdık çünkü tamamı drone fotoğraflarından oluşan bir kitap olsun diye yola çıkmıştık. Haliyle rotalarımız da drone çekimine uygun olmalıydı. Tarihi Yarımada ile başlayıp, Avrupa Yakası’nın farklı noktalarını ele alıp, Boğaz’ı ve 3 köprüyü anlatıp, Anadolu Yakası’na geçtik. Sonra da İstanbul’a yakın bizim “kafa dinleme” durağı dediğimiz yerleri ve Prens Adaları’nı anlattık.
“Kanatlarımda İstanbul” da anlatmış olduğunuz İstanbul masalında okuyucuları neler bekliyor?
Öncelikle İstanbul’un simgeleri bekliyor. Ayasofya, Süleymaniye, Sultanahmet, Topkapı Sarayı, Galata Kulesi, Kız Kulesi gibi olmazsa olmaz noktalar var. Şehrin yeşil alanları var; Belgrad Ormanı, Atatürk Arboretumu, korular, Baltalimanı Japon Bahçesi, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi gibi… Müzeler var, ara sokaklar var, yeni yapılar da var. Tüm bunları yaydığı atmosferle, hikayeleriyle, efsaneleriyle, yapılarla özdeşleşen isimler hakkında bilgilerle okuyacaklar. 80 yer var kitapta. Şöyle bir güzellik de ekledik; 80 yerin 80’i için alıntılar koyduk. Şarkılar, şiirler, kitaplardan notlar ya da sürpriz isimlerden hayat mottoları gibi…
Saffet Bey sizi hep İstanbul aşığı olarak biliyoruz. 21. yüzyılın metropolünden 8500 yıllık İstanbul tarihine baktığınızda sizi en çok etkileyen fotoğraflar hangileri?
Öncelikle Ayasofya müthiş. Zaten hep söylerim, benim İstanbul’da en sevdiğim yapıdır. Halit, harika Ayasofya açıları yakaladı. Nuruosmaniye Camii, Bozdoğan Su Kemeri, Fener Rum Lisesi ve Demir Kilise’nin birlikte göründüğü ezber bozan bir açı, Galata Kulesi ile gökdelenlerin bir arada olduğu fotoğraf ve tarihi Hipodrom’un kalan duvarlarının göründüğü fotoğraf da favorilerim arasında.
Siz “İstanbul’da yaşamayın İstanbul’u yaşayın” diyorsunuz. “Kanatlarımda İstanbul” eserinizde tarihçi ve rehber kimliğiniz ile nasıl bir İstanbul tasviri yaptınız?
Bu kitapta, 3 farklı gözün İstanbul’unun müthiş bir uyumla birleşmesi var aslında. Benim tarihçi ve rehber kimliğimle anlattığım bir İstanbul tarihi var. Yılların deneyimiyle biriktirdiğim birçok ilginç detay okuyacaklar. İstanbul benim aşkım, 34 yıldır anlatıyorum; bıkmadım, bıkmayacağım. Zeynep’in iletişimci kimliğiyle duygulara seslenen, şehrin farklı yüzlerini yansıtmaya çalışan bir bakış açısı var. Bu da herkesin kendi İstanbul’unu bulmasını sağlıyor ve katman katman bir şehir anlatabiliyoruz. Birçok yerde geçmişle bugün arasında ince bağlantılar da kurdu ve farklı bir zenginlik kattık kitaba. Halit’in, drone pilotu gözüyle gördüğü ve bizim şehirde dolaşırken görmemizin mümkün olmadığı bir İstanbul var. Hepimizi alıp bir martının kanadına çıkaran da aslında Halit Bilen’in çektiği fotoğraflar. Aynı karede nasıl buluştuğuna hayretle hayran olduğumuz kareler çekti. Farklı mevsimleri, günün farklı saatlerini yansıttı.
Sizin kitaplarınızın İngilizceleri de çok ilgi görüyor. Kanatlarımda İstanbul için de var mı böyle bir planınız?
Evet. Şubat ayında “Istanbul A Bird’s Eye View” adıyla İngilizce versiyon da okurlarla buluşacak. Muhteşem bir ilgiyle karşılandı kitap. Bir koleksiyon kitabı aslında ve bu tür kitaplar çok yüksek satış rakamlarına ulaşmaz ya da hızla tükenmez. Ama Kanatlarımda İstanbul, 3 hafta içinde 3. baskıya girdi. Her baskı 2500 adet. İngilizce versiyon da ilk çıktığından bu yana soruluyor. Zaten kitap çıkmadan İngilizcesini hazırlama niyetine girişmiştik ama süreci hızlandırdık çünkü hem yurtiçinden hem yurtdışından çok istek geldi. Hatta kısa süre önce Catherine Zeta-Jones ve Michael Douglas ile çocuklarıyla birlikte İstanbul turu yaptık. Kitabı onlara da hediye ettim, bayıldılar. İngilizcesini hazırladığımızı duyunca da ev adreslerini verdiler, mutlaka okumak isteriz dediler. Çıkar çıkmaz ilk yollayacağım isimler arasında yer alacaklar.
Saffet Bey İstanbul masalının ardından rehber ve arşiv niteliğinde farklı şehirler için projelerin devamı gelecek mi?
Aslında şu günlerde Kanatlarımda İstanbul’un heyecanına, bir başka kitabın heyecanı daha eklendi. Çünkü uzun zamandır üzerinde çalıştığımız bir diğer kitabım ‘Bursa Hakkında Her Şey’ okurlarla buluşmaya hazırlanıyor. Hem Türkçe hem İngilizce yayınlanacak. Bir Bursa sevdalısı olan Fatma Durmaz Yılbirlik ile birlikte hazırladık. Bursa benim çok sevdiğim bir şehir. Ayrıca rehberlik kokartımı aldığım yer olması açısından da gönlümdeki yeri her zaman özel. O yüzden şehre böyle bir kitap armağan etmek benim için biraz da vefa borcu gibiydi. Osmanlı’nın başkentliğini yapmış tarihiyle, mimarisiyle, mutfağıyla çok zengin bir kent. O zenginliği de kitaba yansıtmaya çalıştık.
Kitaplarınız kadar sosyal medya fenomeni kimliğiniz de ilgi görüyor. Sosyal medyadan her gün yüzbinlerce kişiye ulaşıyorsunuz. Gezi – tarih alanında sosyal medyanın en etkili isimlerinden birisiniz. 2020 yılında dünyadan nereleri göreceğiz sizinle birlikte. Tur rotanızda nereler var?
Instagram ve YouTube kanalım üzerinden gezdiğim, gördüğüm yerleri düzenli olarak paylaşıyorum. Sizin sorularınızı yanıtladığım sıralarda Madonna konserini de kapsayan bir Portekiz turundaydım. Mart ayında Ljubljana’ya Andrea Bocelli dinlemeye gidiyoruz. Bu tur satışa çıktığı gibi dolunca, içinde Bocelli konserinin yer aldığı bir başka tur düzenledik. O da Paris ve Şatolar turu; yine martta yapacağız. Her ikisinin de kontenjanı 2019’da tükenmişti. Bu yıl için beni en çok heyecanlandıran turlardan biri 1 Nisan’da çıkacağımız Kuzey Tayland – Phuket turu olacak. Çok sevdiğim coğrafyalar çünkü. Oradan gelip bu kez İtalya’nın en güneyine gideceğim; 19 Nisan’da Puglia turuna çıkıyoruz. Masalsı İtalya kasabalarını, köylerini gezeceğiz. Mayıs ayında atlıyoruz gemiye ve Porto, Dublin, Atlantik Okyanusu turuna çıkıyoruz. Oradan gelince 5 Haziran’da bu kez İrlanda, İskoçya, İzlanda turuna gidiyorum. Yani yine dünyanın farklı coğrafyalarını ve tabii ki hem İstanbul’u hem Türkiye’yi benimle birlikte gezmeye devam edecekler. Turlarıma dair bilgileri merak edenler ve katılmak isteyenler, web sitem www.saffetemretonguc.com dan detayları görebilirler.