Zaman hepimizin peşinden koştuğu kıymetli ve soyut bir kavram. Hiçlik kavramını her arkasına dönüp baktığında yeniden keşfeden insan, yaptığı eylemler ile ona anlam katmaya çabalamakla ömrünü tamamlıyor. Sorgulamak ile yapmak arasında geçen her vakte anlam katan farklı bir isim var ki tanımaktan memnun olacağınız kesin. Betül Zer Saathane markasının, kuşaklar süre geleneğin temsilcisi. Saatleri ve onlara yaptığı açık kalp ameliyatını keşfettik.
Zaman günümüzde daha da anlam kazandı. Değerini bilmeyen de var her dakikanın peşinden koşan da? Siz hangi tarafta saf tutuyorsunuz?
Bence geçmişten dersler çıkarıp düne takılmadan, içinde yaşadığımız zamanın değerini bilmek ve ona göre çalışmak, geleceğe de ona göre adım atmak bizim şiarımız olmalı.
Yaptığınız iş bir nevi doktorluk. Pilli saatlerin kalbini yani pilini değiştiriyor, mekanik saatleri tamir ediyorsunuz. İkisi de ince işçilik. Peki ya gerçekten hangisi daha zor?
Bana tamir için gelen her saati, sadece basit bir saat olarak değil, onları bana emanet edilmiş, hayata tutunmak isteyen hasta bir çocuk gibi görür ve o emanete doktorun hastasına gösterdiği ihtimamı gösteririm.
İnce işçilik denilince de tabi ki mekanik yani pille çalışmayan, kurmalı-otomatik şeklinde tabir edilen saatlerin tamir ve bakımı diyebilirim rahatça. Pilli dediğimiz kuvars saatlerde zamanı bölümleyen elektronik bir devre vardır. Bunun işleyebilmesi için enerjiye yani pile ihtiyaç duyar. Oysa ki mekanik saatlerde zamanı bölümleyen şey balans dediğimiz, bazen saç telinden bile ince çelik sarmal bir telin salınımlarıdır. Buna ek olarak çalışmaya etki eden parçaların sağlık durumu, çevre şartları dahi zaman tutturma açısından etksini gösteriyor. Takdir edersiniz ki buradaki hassasiyet ve incelik çok daha ön planda. Saatin sanata döndüğü nokta burası bence.
Tamire gelen bir saatin kaç yıllık olduğu, kalitesi vb. tecrübe gerektiren bilgileri ne zaman öğrendiğinizden emin oldunuz?
Aslında saat işini bir derya deniz gibi görüyorum. Çok uzun yıllardan bu yana gelen bir tarihi var ve gelişerek devam ediyor. Her usta, her meraklı, her kullanıcı bir ucundan tutuyor bu geniş bilgi ağının. Teknolojisi, altyapısı, kullanılan malzemenin bilimi, tarihi, gelişimi, marka ve model kronolojisi, tamir tekniği, incelikleri derken uzayıp gidiyor. Yani bana göre bu işin bir sonu yok ve sürekli öğrenmek ve kendinizi geliştirmek durumundasınız.
Ülkemizde saat ustalığı için bir okul var mı? Siz nasıl bir eğitimden geçtiniz?
Maalesef ülkemizde saat üzerine ihtisas yapabileceğiniz bir okul bulunmamakta. Şu an halen en kadim yöntemle yani usta-çırak ilişkisiyle yürümekte. Ve tabii ki yurtdışında firmaların veya özel kuruluşların kısa süreli eğitim veya workshoplarına katılma şansınız da oluyor.
Benim ustalık yolundaki gidişatım biraz farklı oldu. Eğitim olarak Sağlık Kurumları İşletmeciliği, Peyzaj ve Süs Bitkileri, İşletme, Bilgisayar Programcılığı olmak üzere dört farklı üniversite mezuniyetim bulunmakta. Tüm bu süreç boyunca saatlerle olan ilgi ve uğraşımı hiç kesmedim. Ustalarımla sürekli birebir çalışmalar yaptım onlardan çok şey öğrendim. Hem saatlere hem insanlara dair tecrübelerini paylaştılar, yetişmemde büyük katkıları oldu. Ailem de hakeza öyle.
Bir kadın olarak “saat ustası olmak” özgüven noktasında size ne ifade ediyor. Kadınlar detayları sever peki ya bu işi her kadın yapabilir diyebiliyor musunuz?
Bu işe başladığımda ve uzunca bir süre boyunca herkesten duyduğum bir söz vardı; “Yapamazsın”. Oysa ki benim de sevdiğim bir huyum vardır. Aklımla ve kalbimle bir işi hissedebiliyorsam onu mutlaka yaparım. Tamam inşallah derim. Sonucunda hem maddi hem manevi olarak başarının hazzını da yaşarım. Şahsen mesleklere kadın veya erkek mesleği gözüyle bakılmasını doğru bulmuyorum. Dediğim gibi insan içinde hissettiyse o işi ve yeterli motivasyona da sahipse mutlaka yapar ve başarılı olur. Örneğin yurtdışında kadın saat ustalarının sayısı çok daha fazla. Kadınlar doğası gereği azmiyle, hırsıyla, sabrıyla, dikkatiyle ve ince işçiliklerdeki hüneriyle bu meslekte daha başarılı olmaları kaçınılmaz.
Sizce saat bir kadın için ne ifade ediyor? Kadınlar aksesuar olarak saati mücevherat kadar tercih ediyor mu?
Kişiden kişiye değişen bir durum bence. Kimi müşterilerimiz sürekli yeni model geldi mi diye çayımızı içmeye gelir kimisi ise ömründe bir veya iki saat edinmiştir. Saat sever kitle olarak aslında saatlerdeki ince ve zarif yapıda kendimizden bir şeyler gördüğümüzü düşünüyorum. Baktıkça insanı içten içe etkileyen bir yapısı var saatin. Yani bizler için sadece zamanı öğrenmek değil mesele, zevklerimizden ve karakterimizden bir parçayı da kolumuzda sergiliyoruz.
HER SAAT SAHİBİNDE İZLER TAŞIR
Antika ya da vintage saatler ilgi alanınıza giriyor mu?
Tabi ki. Antika dediğimiz saatlerde ayrı bir yaşanmışlık havası vardır. Her saat, sahibinden ve yaşadıklarından izler taşır. Böyle saatlere ilgi aslında biraz da insana ilgiden ve sevgiden ileri gelir. Mağazamızda vintage saat alış satışı yapmıyoruz ancak kendime özel bir koleksiyonum vardır. Arada bir açar kontrollerini yapar onların çalışmalarını izlerim. Ayrı bir keyif ve hissiyattır yaşayabilene…
Saathane’de ne gibi hizmetler veriyorsunuz?
Mağazamızda yeni model saatlerin satışını ve tamirini yapmaktayız. E-ticaret sitemiz ve pazaryerleri aracılığı ile de internette ön plandayız.
Ek olarak saat tamiri hususunda da internet ortamında farklı bir çalışma stilimiz var. Yapılan işlemleri tek tek fotoğraflayıp internet sitemizde yayınlamaktayım. Şu an bu iki hizmet sitemizin birleştirilmesi proje aşamasında. Birleşim sağlandığında hem satış hem tamir ve teknik bilgiler hususunda sektörde herkesin farkını hissedeceği bir site ve marka olacağız.
Saat ustalığı eğimi veriyor musunuz, yeni neslin saatçiliğe dair ilgisini nasıl buluyorsunuz?
Maalesef ki saatçilik mesleği fazla ilgi görmüyor. Bu mesleği edinecek kimsenin saatlere ve teknik konulara sevgisi olması gerekiyor. Ve tabi ki en önemlisi de çokça sabırlı olması. Şu an sınıf bazlı bir eğitimimiz yok. Ancak internet sitemizde tamir ve teknik detaylara dair önemli fotoğraf ve videolar yayınlıyorum. Elimden geldiğince de mail üzerinden yardımcı olmaya çalışıyorum. Hali hazırda saat sözlüğü, pratik metodlar ve bir de çevirisini yaptığım saatler üzerine kitap çalışmalarım var. Zaman içinde bunları da piyasadan temin edebiliyor olacak herkes.
Saathane olarak hangi noktalarda hizmet veriyorsunuz, saat atölyeleri veya workshoplar düzenlemeyi düşünüyor musunuz?
Mağaza ve atölyemiz şuan için sadece Samsun İstiklal caddesinde bulunmakta. Biraz önce bahsettiğim internet hizmetlerimizin birleşimi tamamlandığında franchise sistemi ile de farklı şehirlerde önemli noktalarda yerimizi alacağız.
Workshop, atölye çalışmaları hatta İşkur destekli kurslar açmak hedeflerimiz içerisinde. İşkur ile ön görüşmemizi sağladık. İlerleyen günlerde web sitemizden gelişmeleri duyuruyor olacağız.